Dawne nazwy osiedli/rejonów Piły

[SA108]

W jednym z nich dowiadujemy się ciekawostki przyrodniczej że ul. Budowlanych nazywa się ul. Budowlaną, a że fragment Zielonej Doliny to od dziś Dębianki, Dębiaki lub jeszcze była jakaś podobna nazwa.

Dębiaki to miejsce, w którym znajduje się leśniczówka i bar "Bieszczadzki" przy obwodnicy, niedaleko mostu na Gwdzie. Z podobnych ciekawostek - w pewnym miejscu przy ul. Browarnej wisi sobie tabliczka z nazwą... Browarowa :)

[RR]

To ciekawy temat. Dębiaki to oczywiście tłumaczenie z dawnego Eichberg. Po wojnie wiele nazw powstawało z tłumaczeń takich dawnych, lokalnych nazw. W części nazwy te funkcjonują do dziś. Podobna sytuacja jest z Kuźnicą Pilską - można o niej czytać w przewodnikach, a formalnie przecież osada nie istnieje.

[Filip]

W jednym z nich dowiadujemu się ciekawostki przyrodniczej ze ul. Budowlanych nazywa się ul. Budowlaną, a że fragment Zielonej Doliny to od dziś Dębianki, Dębiaki lub jeszcze była jakaś podobna nazwa.

Dębiaki to miejsce, w którym znajduje się leśniczówka i bar "Bieszczadzki" przy obwodnicy, niedaleko mostu na Gwdzie. Z podobnych ciekawostek - w pewnym miejscu przy ul. Browarnej wisi sobie tabliczka z nazwą... Browarowa :)

Wiem, że to prawie przy zalewie, ale czemu tą nazwę używa się dopiero teraz. Ciekawe swoją drogą, czy na nowo powstającym osiedlu ograniczonym ulicami Miłą i al. Niepodległości będzie mieszkało się na Koszycach, czy na Dębia(n)kach. W planie zagospodarowania jest nazwa Koszyce. To po jakiego grzyba druga? Na siłę wymyślają Pile dzielnice.

O Browarowej nie słyszałem, ciekawe co za geniusz takową tabliczkę zlecił i kazał powiesić.

[BOGDAN]

Nie ma się co specjalnie dziwić. Ja np. mieszkam na osiedlu Staszyce IV.

Pozdrawiam

[Filip]

Nie ma się co specjalnie dziwić. Ja np. mieszkam na osiedlu Staszyce IV.

A propos Staszyc (lub Staszyców trudno powiedzieć) też się dowiedziałem kilku ciekawych rzeczy. Jest kilka osiedli Staszyce, może nawet więcej niż IV, jest także Staszicówka i jeszcze bodaj jedna podobna nazwa. Piła chyba miała stać się "supermetropolią". Bo rozkładanie jednego małego osiedla na czynniki pierwsze to już przesada. Co innego choćby Poznań, gdzie budowano wielką płytę, no i nazywano osiedla poprzecinane większymi ulicami przelotowymi z dzielnicy na dzielnicę. No i mamy podzielone WINOGRADY, np. os. Przyjaźni, os. Wichrowe Wzgórze, tyle że na Wichrowym mieszka mniej więcej tyle samo ludzi co w Szamotułach... czyli skromnie licząc ok. 20 - 30 tys.

"Osiedle" trzech wieżowców na Towarowej było nazwane os. PZPR, słyszałem jeszcze o "Lasku 1000 lecia" i innych tego typu podobnych nazwach mających nadać Pile charakter super ultranowoczesnej metropolii. Trochę to wymuszone.

[Tom]

"Osiedle" trzech wieżowców na Towarowej było nazwane os. PZPR, słyszałem jeszcze o "Lasku 1000 lecia" i innych tego typu podobnych nazwach mających nadać Pile charakter super ultranowoczesnej metropolii. Trochę to wymuszone.

Ja do 86 roku mieszkałem w Pile, ale nigdy nie słyszałem nazwy "os. PZPR".
Każdy nazywał to tak jak było - Plac PPR. A lasek 1000-lecia, to chyba twój wymysł.

Filip pomyliłeś miasto Piła nad Gwdą z inną Piłą.

Tom

[Filip]

Nie pomyliłem nic - informacje te pochodzą z przewodnika "Piła i okolice" Włodzimierza Łęckiego wydany w 1979, przez Krajową Agencję Wydawniczą. Na prawdę nic nie pomyliłem. Dodam, że przewodnik jest o TEJ Pile nad Gwdą i jej okolicach :wink:
Pomyliłem tyko jedną literkę - osiedle na Towarowej było osiedlem PPR.

[Tom]

Wiec ten autor, (pozwolę sobie napisać sam te bzdury wymyślił).
Jaki miał sens, stworzyć historię która nie miała miejsca wcale? Albo to były po protu jego marzenia.
Moja znajoma mieszkała wraz z rodziną na ul.Towarowej w budynku dawnego PCK (pierwszy budynek przy wiadukcie) wyjechała w 85 roku, budynek rozebrano, mieszkała 25 lat, ale ona i jej rodzina TAKŻE nigdy takich określeń nie słyszała. Czy to nie daje do myślenia?
Jedyne osiedle jakie było na ustach także powojennych Pilan do początków lat 80-tych to "Elisenau". Osobiście wielokrotnie słyszałem takie określenie. Kiedy powstało tam wiele nowych budynków - "Królowej Jadwigi".

Pozdrawiam
Tom

[Filip]

Podaję tylko informacje, które znajdują się w tym przewodniku. Szczerze mówiąc też byłem zdziwiony, bo p. Łęcki napisał wiele książek za PRL o Pile i w żadnej nie było takich określeń. Co więcej, książki tego autora były jednymi, które zachęcały do zwiedzania pilskich zabytków. Inne albumy pokazywały tylko zdobycze PRL. Może nazwy były używane przez chwilę, albo nie były używane. Rok 1979, więc kilka lat wcześniej może oddano owe bloki do użytku i było uroczyste przekazanie mieszkań i nadanie nazwy osiedla, której nikt potem nie pamiętał.
Wątpię jednak aby to były dyrdymały wymyślone przez autora, gdyż w owym okresie lubiano "chwalić się" zdobyczami i trwaniem p. Polskiego. I stąd teraz tyle alei Tysiąclecia w miastach.

[Bocian]

Z nazwami osiedli i dzielnic w Pile sprawa jest według mnie bardzo nieuporządkowana.
Na przykład część osiedla Górnego - okolice ulic Hutniczej i Szarych Szeregów, ze względu na odmienny typ zabudowy, oraz wyraźne oddzielenie od "właściwego" Górnego, aż prosi się o oddzielną nazwę.
Na mapie z 1940 to miejsce funkcjonuje pod nazwą Dreiers Kol. (niestety nie znam niemieckiego i nie wiem jak to można przetłumaczyć i czy w ogóle jest to przetłumaczalne). Takich miejsc jest jeszcze kilka.

Ciekawe jest to, że funkcjonują w świadomości Pilan nazwy, które nigdy nie były używane oficjalnie np. Zielona Dolina czy Dołki, gdy jednocześnie w dokumentach Urzędu Miasta pojawiają się nazwy szerzej nieznane jak np. Lisikierz, Przedmieście Bydgoskie (w innym, węższym znaczeniu niż przedwojenne) czy na przykład Dębiaki.

Istniała też kiedyś wieś, później odległe przedmieście Plottke (Płotka/Płotki?) w północnej części Leszkowa, tam gdzie jest tartak. Dzisiaj Płotki nie kojarzą się ludziom z niczym innym niż z jeziorem.
Nazwa stacji w Leszkowie też była przez pewien czas inna - Gonie.

Kto to wymyślił i kto o tym decyduje - nie mam pojęcia. Może wiecie coś na ten temat?

[SA108]

Osiedle przy Hutniczej ma swoją nazwę - Zdroje - też praktycznie nieużywaną, ale występującą na niektórych mapach. "Dreiers Kolonie" można przetłumaczyć tylko jako "Kolonia Dreiera" :) od nazwiska Paula Dreiera, z którego inicjatywy powstało to osiedle.
Moim zdaniem bardziej prawidłowo pod względem historycznym byłoby używać nazwy "Płotka" zamiast "Leszków". Do dziś chyba istnieje leśniczówka o tej nazwie. Też chciałbym wiedzieć skąd się wzięły nazwy typu Leszków, Kalina, Gładyszewo. Zdaje się, że tworzono je zaraz po wojnie, ale nie wiem na jakiej podstawie. Do "sztucznych" nazw powojennych można też zaliczyć Staszyce i Jadwiżyn.

[Mistrz]

Do dziś chyba istnieje leśniczówka o tej nazwie.

Leśniczówka "Płotka" została przemianowana na "Góra Garncarska".

[Bocian]

A mi się wydawało, że to są dwie różne leśniczówki...

[Jaśko]

A mi się wydawało, że to są dwie różne leśniczówki...

Mnie też, jako żywo tak się wydawało - przecież Góra Garncarska jest przy niebieskim szlaku pieszym na odcinku od Jeziorek do Żabostowa; a Płotka jawiła mi się w pobliżu przejazdu kolejowego na końcu Wawelskiej - proszę o komentarz znawców, może skan mapki dokładny raz jeszcze? Dziękuję!

[Bocian]

Sprawa nieuporządkowania nazw miejscowych, jest powszechna na "Ziemiach Odzyskanych". Pokuszę się o taką tezę, bo we Wrocławiu jest podobnie. Sporo jest sztucznych nazw osiedli jak np. Nadodrze czy Plac Grunwaldzki (nazwa osiedla, bo jest też taka ulica, która wcale placem nie jest ;) ). Sporo jest też zapomnianych nazw - choćby Przedmieście Oławskie.

Co do leśniczówek:

Obręb leśny Kaczory:

- Leśnictwo Jeziorki,
- Leśnictwo Podlasie,
- Leśnictwo Radacznica,
- Leśnictwo Garncarska Góra,
- Leśnictwo Kalina.

http://www.pila.lasy.gov.pl

Faktycznie nie ma leśnictwa Płotka.

[RR]

Obie leśniczówki istniały przed wojną - Plottke po stronie niemieckiej, Garncarska po polskiej. Po wojnie ostała się tylko ta druga.

[Filip]

A propos nieuporządkowanych nazw dzielnic i osiedli. Ostatnio na nowo powieszonej mapie Piły w IBI pojawiła się nazwa PRZEDMOŚCIE na Zamościu, pomiędzy Podlasiem a Zamościem. Nie wiem czego to ma być Przedmoście chyba że nazwa osiedla zmienia się wraz z punktem widzenia / będąc w Centrum - Zamoście, wjeżdżając od Podlasia Przedmoście :D:D:D/

W ogóle denerwuje mnie zamienne używanie nazw Zamość i Zamoście. Moim zdaniem powinna przyjąć się ta druga, gdyż żadnego miasta Piła nie wchłonęła, na cześć żadnego miasta dzielnica także nie została nazwana.

[Bocian]

Jest to według mnie spowodowane błędem w czytaniu innych map. Na niektórych znajduje się nazwa PRZEDMIEŚCIE PODLASIE, przy czym "Przedmieście" wychodzi gdzieś na wysokości dawnych koszar przy Podchorążych. Ktoś zapewne na kacu robił tę mapę i z przedmieścia powstało PRZEDMOŚCIE. ;)

[SA108]

No bo chyba raczej nie chodzi o linię umocnień znaną jako Przedmoście Piła ;)

W ogóle denerwuje mnie zamienne używanie nazw Zamość i Zamoście. Moim zdaniem powinna przyjąć się ta druga, gdyż żadnego miasta Piła nie wchłonęła, na cześć żadnego miasta dzielnica także nie została nazwana.

Ja bym raczej używał nazwy "Zamość", jest bardziej uzasadniona historycznie (w najstarszych dokumentach pojawia się "Samoscz") i aktualnie to ona oficjalnie obowiązuje.

[Mistrz]

Już wcześniej były mapy, na których pomiędzy Zamościem i Podlasiem istniało Przedmoście.

[SA108]

Parę ciekawych nazw miejscowych z okresu tuż powojennego:
- Mały Borek - leśniczówka w pobliżu pl. Inwalidów (tłumaczenie z niemieckiego Kleine Heide, w szerszym znaczeniu także wszystkie lasy komunalne na zachodzie i południu miasta były nazywane Kleine Heide, w przeciwieństwie do Grosse Heide po drugiej stronie Gwdy, taką nazwę nosiło też osiedle w rejonie ul. Reja/Krasińskiego/Kondratowicza. Ostatnio Małym Borkiem nazwano ulicę na Staszycach - niby daleko od leśniczówki, ale w pobliżu byłego Kleine Heide. Ale się rozpisałem ;))
- Czajki - jedno z gospodarstw w lesie na Górnym, dawne Kiebitzbruch (Kiebitz to po niemiecku czajka)
- Staszicówka - Staszyce
- Obodrytów - rejon ul. Lutyckiej (przedwojenny Bergenhorst)
- Motylewski Most - Kalina (tłumaczenie Motylewobrück)
- Dębowa Góra - dawne Eichberg (kolejne dosłowne tłumaczenie)
- Dzielnica/Przedmieście Królowej Jadwigi - Jadwiżyn (na planie z 1947 r. jest Elzanowo - oczywiście to tłumaczenie Elisenau)

[Bocian]

Dębowa Góra (Eichberg) widnieje na dzisiejszych planach miasta jako Dębiaki...

W połowie lat '90 UM wydał folder o mieście, gdzie na mapkach tego typu nazw było znacznie więcej...
Może ktoś z forumowiczów to posiada w swoich zbiorach?

Swoją drogą ciekawe co się stało z dawną wsią Płotki? Wiem tylko że istniała w okolicach dawnego Drewbudu...

[marasxt]

Bocian, po ilości znalezionych tam łusek i niewypałów sądzę, że wieś ta przestała istnieć w 1945 roku.
Co ciekawe w lesie za Drewbudem trafiały się "boratynki", co skomentował ś.p. Bogdan, jakoby pierwotnie drewniana osada mogła znajdować się bardziej na zachód, a co jeszcze potwierdzają resztki zróżnicowanego drzewostanu.

[skinspila]

Po wsi Płotki pozostało wiele - kilka budynków po lewej stronie jak byś śmigał na choleryczny a reszta to teren Drewbudu. Myślę, że tam może znajdowały się góra 3-4 budynki ale zostały zniszczone w czasie działań wojennych. Poza tym też tam znajdowałem boratynki jak miałem praktykę w tej firmie a na skarpach cuda niewidy, heheheh ale o tym cicho sza.

[SA108]

W połowie lat '90 UM wydał folder o mieście, gdzie na mapkach tego typu nazw było znacznie więcej...
Może ktoś z forumowiczów to posiada w swoich zbiorach?

Ja posiadam, to jest folder "Piła - informator miejski" z 1995 roku. Niektóre nazwy są naprawdę dziwaczne. Nie mam skanera, ale mogę je wypisać.

• Na Jadwiżynie: Dębogóra/Dębianki
• Na Zamościu: Obodrytów (tutaj to jest rejon Walki Młodych, Węglowej, Fabrycznej), Leszków, P.
• Leszków (przystanek kolejowy), Kalina
• Na Podlasiu: Wygnanka (rejon Philipsa), Czarnobór (Płotki), Czarna Woda (między Jelonkami a j. Bagiennym, chyba dawne Dreisee), Lisikierz (rejon Lutyckiej, chyba to samo co Obodrytów na powojennych mapach), Bydgoskie Przedmieście (obok Lisikierza)
• Na Motylewie: Motyczyn, Motylewski Most (obie nazwy na obecnej Kolonii Motylewo)
• Na Górnym: Zdroje (rejon Hutniczej), Smolewo (obecne Gładyszewo; na tej mapce jest też nazwa Gładyszewo, ale na skrzyżowaniu al. Wojska Polskiego/Kamiennej), Kośno, Łęgi, Biedaszkowo (w lesie na Górnym, między Łęgami a Czajkami), Czajki, Mały Borek
• Na Koszycach: Kuźnica Pilska
• Na Staszycach: Staszicówka (Dołki, Karbacz (rejon Wysokiej/Wiosny Ludów), Staszice Strzeleckie (na południe od Karbacza), Sosnówka (rejon Przemysłowej/Motylewskiej)