Nie tak dawno wyczytałem w Gazecie Poznańskiej o polsko - niemieckiej akcji. Akcja ta dotyczy porządkowania dawnych cmentarzy ewangelickich znajdujących się na terenie gmin: Damasławek, Gołańcz, Skoki, Wapno i Wągrowiec. Na razie jak napisano odbyło się spotkanie burmistrzów i wójtów pięciu gmin z powiatu z dyrektorami gimnazjów i szkół średnich. Tematem spotkania było omówienie harmonogramu akcji polsko - niemieckiej. Jak wiadomo nasze miasto współpracuje z niemieckim miastem Cuxhaven. Ciekawi mnie czy któraś ze stron również pomyślała o takiej akcji. Uważam że taka akcja powinna odbyć się także w Pile i okolicach. Dla przykładu że taka akcja jest potrzebna zamieszczam kilka fotek. Dodam że my sami mieliśmy zamiar przenieść zachowane płyty nagrobne w jedno miejsce. Powiedzmy że do Leszkowa, na cmentarz ewangelicki. Zapraszam również do ankiety czy taka akcja ogólnie jest potrzebna.



Te płyty nagrobne znajdują się w lesie niedaleko drogi Szczecin - Bydgoszcz, w pobliżu ulicy Bydgoskiej. O przeniesienie tych płyt w głównej mierze nam chodzi. Dodam że znajduje się tam więcej takowych płyt, z rozbieranych byłych cmentarzy niemieckich. Co do uporządkowania cmentarzy pozostałych do czasów dzisiejszych chyba wiadomo jakie trzeba by było uporządkować.



Co do dwóch ostatnich fotek to pochodzą z cmentarza z okolic ulicy Wałeckiej, tutaj już przydałby się prace porządkowe. Jest duże bezrobocie, miasto mogłoby stworzyć jakąś brygadę porządkową wśród bezrobotnych, celem była by pielęgnacja zapomnianych cmentarzy, nie tylko tego ale i innych.

Drogę uporządkować jak najszybciej. Płyty nagrobkowe przenieść na cmentarz ewangelicki np. przy al. WP. Ale niczego nie przenosić do lasu w Leszkowie. Czyżby był to powód do wstydu. Wyobraźmy sobie, że ktoś wymysli za kilka... lat preniesienie cmentarza z ul. Motylewskiej do np. Kotunia. A mamy pretensje o polskie cmentarze i groby rozsiane po całym świecie, że się ich przynajmniej nie szanuje.

Oczywiście może być i inne miejsce niż teren w Leszkowie. Ile razy jednak przebywam na terenie leśnym gdzie takowe płyty nagrobne się znajdują to mam pesymistyczne myśli. Czy nas samych za ileś tam lat takie coś nie czeka. Zastanawiam się też czy jeśli byśmy takie coś z czasem zrobili, przewieźli pozostałości, czy to by było legalne. My w sumie nie działamy pod żadnym patronatem, może z czasem coś stworzymy, jesteśmy tylko stroną prywatną.

Aragorn popieram cię, dobry byłby pomysł przeniesienia tych płyt do Leszkowa, powołania jakiejś specjalnej grupy ludzi najlepiej bezrobotnych którzy by odnowili cmentarz i opiekowali się nim na co dzień, co mogło by też zaowocować turystycznie (umieszczenie w mieście tabliczek w dwóch językach informujących o owym cmentarzu), lecz jednak najlepiej pozostawić ludziom spoczywającym w Leszkowie spokój i załatwić sprawę płyt w dosyć sensowny sposób.
A tak w ogóle to czy ma ktoś jakaś mapę lub zdjęcia sytuacyjne przedstawiające te miejsce?
Pozdrawiam
Roto~~

Można oczywiście sprawę załatwić w sensowny sposób, moim zdaniem na władze miejskie nie ma co liczyć. Przykład, cmentarz na al. Powstańców Wielkopolskich. Długo trwały rozmowy co zrobić z tak zaniedbanym cmentarzem, a co dopiero sprawa zwykłych płyt nagrobnych, to potrwa jeszcze dłużej. A przecież, w przypadku pozostałości przy obwodnicy bydgoskiej wystarczy zwykły transport i sensowne umiejscowienie tych nagrobków. Koszta chyba niewielkie? Powiem szczerze do TMMP nie należę, nie bawią mnie zebrania, lubię działać ale ciekawi mnie czy TMMP myśli coś o sprawie porzuconych nagrobków z byłych zlikwidowanych cmentarzy niemieckich? Nie mam zamiaru atakować TMMP ale jeśli organizacja ma jakiś wpływ na UM to dobrze by było aby go wykorzystała.

Zastanawiam się czy stowarzyszenie z Cuxhaven nie byłoby również tym zainteresowane tematem. Sprawa dotyczy ich rodaków (przodków?), może też chcieliby mieć wpływ na nowe umiejscowienie tablic nagrobnych...

Dla przypomnienia faktów.

To nie Niemcy zrobili ten "bajzel" mówiąc bardzo delikatnie, tylko my Polacy. Kto popsuł niech naprawia. Wstyd jednak pozostanie. W innych miastach sobie z tym jakoś poradzono np. Kołobrzeg, Złotów.
A nasze władze jak zwykle mówią, mówią, mówią... i czasem coś obiecają, obiecają... , a jak jest, to każdy widzi. Niedługo wybory samorządowe, może któryś z kandydatów "przyrzeknie" załatwienie tego tematu. Uważam, iż należy to nagłośnić w mediach.
Pozdrawiam

Miejsca pochówku i porządkowanie architektury nagrobnej to dość delikatna materia. Najlepszym przykładem jest Cmentarz Orląt - ukraińskie koncepcje jakoś niespecjalnie nam sie podobały. Mam też pewne obawy związane z nowym usytuowaniem płyt nagrobnych w Leszkowie, bo patrząc na pozostałości nagrobków ewangelickich, znikające krzyżyki i odłupane porcelanowe zdjęcia, pojawiają się watpliwości czy bedą one tam całkowicie bezpieczne. Stąd ta moja sugestia o zainteresowanie tematem Cuxhaven. Jedno jest pewne coś należy z tą sprawą zrobić.

Za dziesięć lat ( powinno być za 12 lat ) narody Europy rozpoczną obchody stulecia pierwszej wojny światowej. Najważniejsze uroczystości odbędą się w Dniu Zwycięstwa 2018 roku. Nekropolie z okresu I wojny światowej będą w centrum uwagi społeczeństw Unii Europejskiej. Wymiana państwowych delegacji, wspólne uroczystości wielu narodów i wyznań odbędą się również na jenieckim cmentarzu w Pile - Leszkowie. Już teraz należy rozpocząć pierwsze prace nad odnowieniem tego pięknego cmentarza, by za dziesięć lat ( na czas obecny za 12 lat ) móc zapraszać na obchody przedstawicieli narodów, których bohaterowie spoczywają na naszej ziemi. Tekst pochodzi z "Ogólnej Koncepcji Rewaloryzacji Zabytkowego Cmentarza Jenieckiego Z Okresu I Wojny Światowej W Pile - Leszkowie". Niestety nie natrafiłem na informacje dotyczące Niemieckiego Cmentarza Zasłużonych, poległych podczas I wojny światowej. Ogólnie ciekawi mnie jakie będzie podejście UM do tego bardzo zaniedbanego cmentarza. Dodam że opracowanie dotyczące Leszkowa zlecił UM w Pile.

Minęło już sporo czasu od pojawienia się wątku nagrobków. Ostatnio sam znów myślałem jak ruszyć ten temat. No i ... mam pewną koncepcję. Kontaktowałem się już z mniejszością niemiecką w Pile. Proszę o kontakt osoby które chciałyby ze mną zrobić coś by porozrzucane po Pile niemieckie nagrobki zgromadzić w jednym miejscu i urządzić coś na kształt lapidarium.

Cmentarz przy Al. Powst. Wlkp. jest cmentarzem zabytkowym podległym Zieleniom Miejskim są wolne przestrzenie które można by wykorzystać na przeniesienie tam wszelakich płyt nagrobkowych.

Pomysł jest dobry, chociaż mi by bardziej odpowiadała gruntowna renowacja zdewastowanych cmentarzy, ale wiadomo, że to są o wiele większe koszty... I trzeba postawić pytanie, czy do tego lapidarium byłyby przenoszone tylko nagrobki z miejsc, w których nie powinno ich być (np. wspominana już wielokrotnie droga w lesie), czy też ze zniszczonych cmentarzy, jak ten na górce na Koszycach. Na początek radziłbym się skontaktować z konserwatorem zabytków - zapewne zna więcej miejsc, gdzie są przedwojenne nagrobki. Dobrym pomysłem moim zdaniem byłoby też chociaż pobieżne przekopanie ziemi na zlikwidowanych cmentarzach - podobno w ten sposób można znaleźć sporo płyt.
Jakby co to mogę pomóc ;) Proponuję sporządzić listę miejsc, z których można by wykorzystać nagrobki. Na początek moje propozycje:
- droga w lesie przy obwodnicy.
- do wzmacniania brzegów Gwdy zarówno przed jak i po wojnie używano starych nagrobków. Może jeszcze coś się uchowało.
- na byłym cmentarzu ewangelickim przy al. Wojska Polskiego (obecny park) leżą dwa fragmenty nagrobków. Później wstawię zdjęcia.
Myślę, że są spore szanse na realizację tego pomysłu, zwłaszcza że w Wągrowcu czy w Złotowie powstały już takie lapidaria.

Na byłym cmentarzu przy Śniadeckich też stoi kawałek pomnika (jeszcze w latach 70 był to kompletny cmentarz).

Proszę o kolejne miejsca gdzie mogą znajdować się stare nagrobki. Słyszałem coś niecoś o Parku Miejskim (staw) no i miejskie trotuary. Czy ktoś słyszał coś o umacnianiu chodników lub ulic starymi nagrobkami? Osobiście znalazłem jeden taki w czasie remontu chodnika tuż przy kiosku obok SP1 na ul. Buczka. Proszę o wskazywanie możliwych miejsc gdzie znajdują się płyty nagrobne.

MiReK pisze:Na byłym cmentarzu przy Śniadeckich też stoi kawałek pomnika (jeszcze w latach 70 był to kompletny cmentarz).

A w którym dokładnie miejscu? Mieszkam przy samym parku (cmentarzu) i niczego nie zauważyłem. Jakieś 8, może 10 lat temu ludzie z Zieleni Miejskiej posprzątali teren i powywozili resztki nagrobków.

No właśnie też się zastanawiam, bo nigdy żadnych pozostałości po grobach tam nie zauważyłem. OIDP przy ściezce wzdłuż ul. Śniadeckich leżą jakieś betonowe elementy, ale to chyba pochodzi już z naszych czasów.

Prawie "kompletny" nagrobek znajduje się na trawniku pomiędzy placem nauki jazdy Dark a al. WP (na wysokości przystanku autobusowego). Można tam również znależć granitowe i marmurowe płyty nagrobne.

Byłem na cmentarzu przy Śniadeckich i faktycznie niema już nic, jakiś czas temu był kawałek pomnika obok obecnego płotu betonowego teraz jest wszystko wyczyszczone. Na środku leży sterta krawężników, chyba będą robić ścieżki.

SA108 pisze:na byłym cmentarzu ewangelickim przy al. Wojska Polskiego (obecny park) leżą dwa fragmenty nagrobków. Później wstawię zdjęcia.

Te fragmenty leżą niedaleko fundamentu w zachodniej części parku, który być może jest pozostałością po kaplicy. Może to niezbyt dobrze widać na zdjęciach, ale na pierwszym nagrobku jest liść palmowy, a na drugim krzyż.

Przechodziłem obok cmentarza przy ul. Śniadeckich koparka ryła po głównej alejce, może coś ciekawego wykopią.

Raczej nie wykopią, bo wyrównywano tylko alejkę spychaczem żeby położyć na niej polbruk.

No i temat urwał się śmiercią naturalną. Czy nadal uważacie, że powinniśmy zrobić coś z pozostałościami po niemieckich cmentarzach w Pile? Proszę o opinie. Chętni do pomocy przy budowie lapidarium mile widziani. Proszę o info na priva.