Nadszedł czas na finał prac nad drugim tomem serii Biblioteczka Pilska. Tym razem tematem jest kolej, a konkretniej - cykl 14 akwarel, na których Eduard Gaertner w 1851 r. przedstawił dworce, mosty i wiadukt położone na trasie otwartej w tym roku Królewskiej Kolei Wschodniej. Wszystkie z wyjątkiem jednego znajdują się między Krzyżem Wielkopolskim a Bydgoszczą. Ten jeden wyjątek to most nad Wdą niedaleko Terespola Pomorskiego, który w 1851 r. był jeszcze w budowie. Najważniejsze w książce są oczywiście akwarele (nigdy nie były w komplecie reprodukowane!), a wokół nich rozwijamy kilka wątków, takich jak historia i geneza Ostbahnu, architektura dworców, źródła kartograficzne dotyczące Kolei Wschodniej. We wszystkich rozważaniach ograniczamy się do początków działania Ostbahnu, czyli mniej więcej przełomu lat 1860/70. W opisach akwarel odnieśliśmy się też do aktualnego stanu obiektów przedstawionych przez Gaertnera, których znaczna część zachowała się do dnia dzisiejszego.
Dla miłośników Piły najciekawsze są dwie akwarele - z widokiem mostu na Gwdzie oraz z wizerunkiem pierwszego dworca kolejowego w mieście. Publikujemy też trzy plany przedstawiające stację kolejową z okolicami.
Przygotowując książkę korzystaliśmy z szeregu mało znanych źródeł, z których niektóre przytaczamy w dłuższych fragmentach, jak na przykład Notizen über die Ostbahn Eduarda Knoblaucha z 1854 r.
Przewidujemy, że książka ukaże się na przełomie stycznia i lutego 2018 r.
Obiekty namalowane przez Gaertnera zaznaczone są na mapie:
Spis treści książki:
Przedmowa
Wstęp
Część I. Królewska Kolej Wschodnia
Geneza, budowa i otwarcie odcinka Krzyż Wielkopolski-Bydgoszcz Królewskiej Kolei Wschodniej
Funkcjonowanie Królewskiej Kolei Wschodniej, tabor i infrastruktura
Architektura dworców, Eduard Knoblauch
Królewska Kolej Wschodnia w źródłach kartograficznych
Część II. Cykl akwarel Eduarda Gaertnera z 1851 roku
Eduard Gaertner
Dworzec w Krzyżu Wielkopolskim
Dworzec w Wieleniu
Dworzec w Trzciance
Dworzec w Pile
Most na Gwdzie w Pile
Wiadukt drogowy koło Rzadkowa
Dworzec w Miasteczku Krajeńskim
Dworzec w Białośliwiu
Dworzec w Osieku nad Notecią
Most na Łobżonce
Dworzec w Nakle nad Notecią
Most na Brdzie w Bydgoszczy
Dworzec w Bydgoszczy
Most na Wdzie
Summary
Zusammenfassung
Bibliografia
Po dwóch tygodniach zbiórki przekroczyliśmy 50% potrzebnej kwoty. Jeśli utrzymamy tempo, książka na pewno się ukaże. Pamiętajcie, że tylko w czasie trwającej zbiórki można zarezerwować sobie egzemplarz książki za 60 zł (lub taniej w przypadku pakietów). Wydrukowana książka - co oczywiste - będzie zdecydowanie droższa. Zachęcamy do wspierania projektu! Intensywnie pracujemy nad składem książki, za parę dni będziemy mogli pokazać pierwsze efekty.
Celem projektu jest wydanie pierwszej książki zawierającej reprodukcje kompletu czternastu akwarel Eduarda Gaertnera z 1851 r. przedstawiających obiekty Królewskiej Kolei Wschodniej leżące między Krzyżem Wielkopolskim a Bydgoszczą. Prace nad książką trwały od 2012 r.; obejmowały kwerendy archiwalne i studia terenowe. W tej chwili tekst i materiał ilustracyjny są przygotowane, trwają prace nad projektem i składem książki. Zdobyliśmy wszystkie niezbędne pozwolenia instytucji dysponujących prawami autorskimi do archiwaliów. Uznaliśmy, że książkę należy wydać w najwyższej możliwej jakości, ponieważ tylko w ten sposób będziemy w stanie oddać piękno i detale oryginalnych akwarel. Koszty wydania są wysokie i tylko wspólnym wysiłkiem możemy doprowadzić do zebrania kwoty umożliwiającej doprowadzenie naszego projektu do końca. Liczymy, że nasza publikacja zainteresuje zarówno regionalistów, jak i miłośników kolei, techniki i osoby zainteresowane sztuką i architekturą.
Jeśli zbierzemy zakładaną kwotę, książka ukaże się w pierwszej połowie lutego 2018 r.
Fragmenty dwóch akwarel Eduarda Gaertnera i projekt okładki książki
Budżet projektu
Aby wydać książkę potrzebujemy sfinansować przygotowanie materiałów do druku, skład i druk. Łącznie, zakładając nakład rzędu 500 egzemplarzy i uwzględniając środki pozyskane już od sponsorów, musimy zebrać kwotę minimum 15 tys. zł. Pozwoli ona na pokrycie części kosztów przygotowania projektu graficznego, składu, tłumaczeń, korekty, druku i oprawy nakładu, przesyłek pocztowych oraz prowizji portalu PolakPotrafi.pl i Transferuj.pl (7,5% wartości projektu).
Dlaczego crowdfunding, czyli finansowanie społecznościowe?
Nad przygotowaniem książki pracowaliśmy z różną intensywnością od 2012 r. W tym czasie odwiedzaliśmy archiwa, studiowaliśmy literaturę oraz prowadziliśmy badania terenowe. W efekcie przygotowaliśmy bogato ilustrowany tekst, w którym opisujemy kontekst powstania Królewskiej Kolei Wschodniej i w detalach odnosimy się do przedstawionych na akwarelach Gaertnera obiektów. Ostatni etap prac to wydanie książki na wysokim poziomie, zarówno jeśli chodzi o stronę artystyczną, jak i techniczną. Uznaliśmy, że społeczność miłośników kolei i osób zainteresowanych historią architektury, a także regionalistów jest na tyle duża, że możemy pokusić się o próbę wspólnego sfinansowania wydania książki. W ten sposób wszyscy mamy szansę stać się współtwórcami sukcesu przedsięwzięcia i razem czerpać satysfakcję z doprowadzenia go do finału w postaci wydania książki.
Ta forma finansowania sprawdziła się w przypadku pierwszego tomu serii "Biblioteczka Pilska", czyli książki dotyczącej zdjęć lotniczych Piły, którą wydaliśmy dzięki zbiórce na portalu Polak Potrafi przeprowadzonej na przełomie 2013 i 2014 r.
Co stanie się, jeśli przekroczymy zakładaną wartość projektu?
Od wielkości zebranej kwoty w oczywisty sposób zależy wielkość nakładu książki. Jeśli uzyskamy nadwyżkę środków, pulę kilkudziesięciu egzemplarzy przekażemy bibliotekom i regionalnym placówkom muzealnym z miejscowości, o których traktuje książka.
Kim są osoby zaangażowane w przygotowanie książki?
Rafał Ruta - zawodowo entomolog i przyrodnik, pracownik naukowy Uniwersytetu Wrocławskiego, "po godzinach" regionalista i miłośnik historii Piły i okolic. Współautor książek "Było takie miasto. Piła na dawnych kartach pocztowych 1896-1944" (wspólnie z Maciejem Usurskim, wyd. 2013) oraz "Piła na zdjęciach lotniczych 1914-1945" (wspólnie z Maciejem Usurskim i ks. Robertem Kulczyńskim, wyd. 2015). W kwartalniku "Kronika Wielkopolski" publikował artykuły dotyczące m. in. biografii przyrodnika, Richarda Frase i najstarszego planu Piły z 1805 r. (wspólnie z Maciejem Usurskim). Więcej informacji na stronie www. Współautor książki, odpowiada za stronę merytoryczną tekstów, kwerendy archiwalne i dokumentację aktualnego stanu obiektów z akwarel Gaertnera.
Maciej Usurski - historyk, kustosz Muzeum Stanisława Staszica w Pile, uczestnik Spotkań Staszicowskich. Od 2002 r. publikuje artykuły w dwuroczniku "Zeszyty Staszicowskie". Autor kilkunastu wystaw czasowych (m. in. "Studnia nieszczęścia czyli Piła w 1893 roku", "Staszicowskie miejsca pamięci w Pile", "Być narodowi użytecznym. Stanisław Staszic i Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1800-1832", "Staszic w mundurze urzędnika"), współautor publikacji poświęconych historii Piły: monografii "Zarys dziejów Piły w latach 1945-2000" i "Było takie miasto. Piła na dawnych kartach pocztowych 1896-1944" (wspólnie z Rafałem Rutą). W latach 2013-2014 prowadził cykl gawęd poświęconych historii miasta w Muzeum Stanisława Staszica i Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Pile. Autor scenariuszy do filmów o pilskich osiedlach: Górnym i Koszycach. Publikuje także w "Kronice Wielkopolski". Współautor książki, odpowiada za stronę merytoryczną tekstów i kwerendy archiwalne.
Leszek Szurkowski - doktor habilitowany w zakresie fotografii i multimediów. Od 1972 r. jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. Brał udział w ponad 150 wystawach zbiorowych i 55 indywidualnych w Polsce i zagranicą. Oprócz fotografii zajmuje się multimediami i projektowaniem książek, za które kilkukrotnie otrzymał nagrody i wyróżnienia, w tym dwukrotnie "Pióro Fredry" za najpiękniejszą książkę roku. Współpracował m. in. z wydawnictwem Bosz, dla którego projektował m. in. książki "Chopin", "Polska", "Styl zakopiański Stanisława Witkiewicza". Zaprojektował również album "Niedenthal Chopin. XVII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina", a wraz z Barbarą Banaś przygotował książkę "Secesja w architekturze Wrocławia". Więcej informacji na stronie szurkowski.com. Odpowiada za projekt i przygotowanie książki do druku.
Opis książki
Gdy w 2012 roku dotarliśmy do oryginalnych akwarel Eduarda Gaertnera niemal natychmiast uznaliśmy, że koniecznie trzeba doprowadzić do wydania książki z ich reprodukcjami i obszernym komentarzem. W przypadku Piły, która pozostaje w centrum naszych zainteresowań, w skład cyklu wchodzą dwie akwarele (w tym jedna nigdy nie reprodukowana w literaturze przedmiotu) będące najstarszymi wiernymi przekazami ikonograficznymi z tego miasta. Dbałość autora akwarel o detale i kompozycję sprawia, że te niemal fotograficzne wizerunki ukazują nie tylko obiekty kolejowe, ale także panoramy miejscowości, infrastrukturę kolei i pracowników kolejowych, a w jednym przypadku - również robotników budowlanych. Postanowiliśmy zadbać o ukazanie akwarel Gaertnera w szerszym kontekście i opisać w skrócie genezę Kolei Wschodniej, moment otwarcia linii i jej działalność w pierwszych latach istnienia. W opisach ograniczyliśmy się do pierwszych ok. 10 lat działania linii. W wielu przypadkach udało nam się dotrzeć do mało znanych relacji z epoki, które cytujemy w tekście. W książce zamieściliśmy również nieznane w krajowej literaturze informacje o Eduardzie Knoblauchu - architekcie niektórych dworców Kolei Wschodniej. Poza tym w publikacji znalazły się obszerne fragmenty broszury - przewodnika autorstwa Knoblaucha z opisem linii kolejowej i miejscowości położonych na trasie Ostbahnu. Osobny rozdział poświęciliśmy źródłom kartograficznym związanym z Królewską Koleją Wschodnią. Odnaleźliśmy w archiwach i opisaliśmy nie tylko plany przedstawiające warianty przebiegu wspomnianego odcinka Ostbahnu, ale również stacje kolejowe w Bydgoszczy i Pile. Na szczególną uwagę zasługują dwa plany pilskiej stacji i rękopiśmienny plan, na którym oznaczono położenie starego i nowego budynku głównego dworca w Pile. W drugiej części książki omawiamy akwarele, ale przy okazji przedstawiamy też obecny stan widocznych na nich obiektów oraz analizujemy historię ich przebudów posiłkując się archiwalnymi i współczesnymi fotografiami. Poniżej zamieszczamy spis treści książki, która w planowanym przez nas kształcie liczyć będzie 132 strony formatu 24x22 cm i ponad 60 ilustracji, w tym 14 akwarel Gaertnera, 25 reprodukcji archiwalnych dokumentów i portretów oraz ponad 20 współczesnych fotografii. Książka będzie drugim tomem serii "Biblioteczka Pilska".
Spis treści
Przedmowa
Wstęp
Część I. Królewska Kolej Wschodnia
Geneza, budowa i otwarcie odcinka Krzyż Wielkopolski-Bydgoszcz Królewskiej Kolei Wschodniej
Funkcjonowanie Królewskiej Kolei Wschodniej, tabor i infrastruktura
Architektura dworców, Eduard Knoblauch
Królewska Kolej Wschodnia w źródłach kartograficznych
Część II. Cykl akwarel Eduarda Gaertnera z 1851 roku
Eduard Gaertner
Dworzec w Krzyżu Wielkopolskim
Dworzec w Wieleniu
Dworzec w Trzciance
Dworzec w Pile
Most na Gwdzie w Pile
Wiadukt drogowy koło Rzadkowa
Dworzec w Miasteczku Krajeńskim
Dworzec w Białośliwiu
Dworzec w Osieku nad Notecią
Most na Łobżonce
Dworzec w Nakle nad Notecią
Dworzec w Bydgoszczy
Most na Wdzie
Summary
Zusammenfassung
Bibliografia
Recenzja
O recenzję maszynopisu książki poprosiliśmy historyka, dr. hab. Mirona Urbaniaka z Uniwersytetu Wrocławskiego. Fragment recenzji zamieszczamy poniżej.
"Czytelnikom zdawać by się mogło, że o Królewskiej Kolei Wschodniej wiemy już wszystko, wszak to mityczna wręcz arteria kolejowa dawnych Prus, owiana sławą i różnymi legendami. Tymczsem książka Rafała Ruty i Macieja Usurskiego zaskakuje nietuzinkowym ujęciem tematu, w którym za główne źródło naszej wiedzy o infrastrukturze materialnej linii w połowie XIX w., posłużyły fotograficzne wręcz akwarele Eduarda Gaertnera. Autorzy wykorzystali w publikacji również dokumenty z polskich i niemieckich archiwów, ubarwiając całość interesującymi cytatami, m. in. z ówczesnej prasy, a rzeczywistość towarzyszącą Ostbahnowi w chwili uruchomienia z powodzeniem skonfrontowali z zachowanym współcześnie dziedzictwem Kolei Wschodniej. Dzięki wykorzystaniu bardzo różnorodnych źródeł publikacja ta w tym zakresie jest nowatorska, ponadto niezwykle cenna z uwagi na zupełnie nowe i dotychczas nieznane ustalenia z pogranicza historii oraz historii nauki i techniki. Nie mam też najmniejszych wątpliwości, że dzięki wysiłkowi Autorów nasza wiedza o początkach Kolei Wschodniej na ziemiach polskich została pogłębiona, a przy okazji praca ta zmusza również do refleksji nad przyszłością tej bogatej spuścizny kolejowej wykreowanej w latach 50. i 60. XIX w. na przeszło 700-kilometrowej trasie od Berlina aż do Królewca."
Dlaczego warto nas wesprzeć?
• Jest to pierwsza publikacja zawierająca reprodukcje wszystkich 14 akwarel Eduarda Gaertnera przedstawiających obiekty Królewskiej Kolei Wschodniej.
• W książce znajdą się reprodukcje wizerunków budynków kolejowych i obiektów inżynieryjnych z Krzyża Wielkopolskiego, Wielenia, Trzcianki, Piły, Rzadkowa, Miasteczka Krajeńskiego, Białośliwia, Osieka nad Notecią, Nakła nad Notecią, Bydgoszczy i okolic Terespola Pomorskiego. Dla części wymienionych miejscowości, w tym Piły, są to najstarsze źródła ikonograficzne przedstawiające miasto.
• Oprócz akwarel, w książce znajdą się opisy genezy i pierwszych lat działalności Królewskiej Kolei Wschodniej przygotowane przez autorów w oparciu o prowadzone w tym celu kwerendy.
• W książce wykorzystano również szereg źródeł kartograficznych, które do tej pory nie były opisywane w literaturze (w tym dwa plany stacji kolejowej w Pile).
• Dodatkowo opisano aktualny stan każdego z obiektów namalowanych przez Gaertnera opatrując opisy ilustracjami.
• Wartość merytoryczną publikacji docenił recenzent książki, dr hab. Miron Urbaniak, uznając książkę za "niezwykle cenną z uwagi na zupełnie nowe i dotychczas nieznane ustalenia z pogranicza historii oraz historii nauki i techniki".
• Projekt graficzny książki powierzyliśmy wybitnemu artyście, p. Leszkowi Szurkowskiemu, dzięki czemu książka zadowoli zarówno miłośników historii techniki, jak i bibliofilów.
• Wspierając projekt zapewnisz sobie gwarancję otrzymania egzemplarza książki w najlepszej cenie.
• Dzięki wkładowi finansowemu sponsorów, którzy zdecydowali się wesprzeć naszą inicjatywę jeszcze przez przed ogłoszeniem zbiórki na portalu Polak Potrafi, pokrywasz głównie koszty druku i tylko część kosztów składu, dzięki czemu oferowana cena jest o ok. 40% niższa od realnej wartości książki.
• Zainteresowani otrzymają dedykację od autorów.
• Lista osób i instytucji wspierających projekt zostanie wydrukowana w książce.
Wspierając projekt staniesz się posiadaczem unikatowej publikacji - pierwszej książki zawierającej reprodukcje kompletu akwarel Eduarda Gaertnera przedstawiających Królewską Kolej Wschodnią.
Dziękujemy za każdą wpłatę!
dawna.pila.pl pisze:Na prośbę autorów publikacji uruchamiamy alternatywną metodę płatności. Pomijając portal polakpotrafi.pl, projekt można także wesprzeć wpłacając gotówkę bezpośrednio na konto bankowe.
Opcja 1 - 60 zł lub więcej!
Książka (ODBIÓR OSOBISTY w Pile). Wydrukowany egzemplarz książki, imienne podziękowanie wydrukowane w książce i spotkanie z autorami podczas prezentacji książki w Pile.
Opcja 2 - za 70 zł lub więcej!
Książka (WYSYŁKA). Wydrukowany egzemplarz książki, imienne podziękowanie wydrukowane w książce i spotkanie z autorami podczas prezentacji książki w Pile lub we Wrocławiu. Wysyłka na terenie Polski.
W pakiecie taniej!
Opcja 3 - za 110 zł lub więcej!
Dwa egzemplarze książki (ODBIÓR OSOBISTY w Pile). Wydrukowane egzemplarze książki, imienne podziękowanie wydrukowane w książce i spotkanie z autorami podczas prezentacji książki w Pile.
Opcja 4 - za 130 zł lub więcej!
Dwa egzemplarze książki (WYSYŁKA). Wydrukowane egzemplarze książki, imienne podziękowanie wydrukowane w książce i spotkanie z autorami podczas prezentacji książki w Pile lub we Wrocławiu. Wysyłka na terenie Polski.
Opcja 5 - za 190 zł lub więcej!
Trzy egzemplarze książki (WYSYŁKA). Wydrukowane egzemplarze książki, imienne podziękowanie wydrukowane w książce i spotkanie z autorami podczas prezentacji książki w Pile lub we Wrocławiu. Wysyłka na terenie Polski.
Opcja Sponsor!
Opcja 6 - za 500 zł lub więcej!
Zostań sponsorem książki! Nagroda obejmuje wydrukowany egzemplarz książki, imienne podziękowanie wydrukowane w książce, spotkanie z autorami podczas prezentacji książki w Pile lub we Wrocławiu i wysyłkę na terenie Polski oraz wydrukowane w książce logo firmy lub instytucji wspierającej.
Dane, które zostaną umieszczone w formie podziękowania w publikacji, np.: Jan Kowalski
Adres zamieszkania, jeżeli książka ma być dostarczona pocztą
Przykład:Opcja 1, Jan Kowalski, adres
Lista wpłat:
Bartosz Maciejewski - 60 zł (opcja 1)
Czesława Lewandowska - 60 zł (opcja 1)
Andrzej Szkodziński - 60 zł (opcja 1)
Zenon Twardochleb - 200 zł (brak wskazanej opcji w tytule przelewu - proszę o kontakt: redakcja@dawna.pila.pl)
Roman Paul - 70 zł (opcja 2)
Piotr Zamorski - 110 zł (opcja 3)
Maria Tafelska - 70 zł (opcja 2)
Basia i Maciej Długaszewicz - 110 zł (opcja 3)
Wioletta Pieczora - 60 zł (opcja 1)
Piotr Klockiewicz - 200 zł (opcja 5)
Lista ewentualnych wpłat będzie aktualizowana w tym miejscu każdego dnia w godzinach wieczornych.
Szczegółowe dane wpłat, zostaną przekazane bezpośrednio autorom publikacji.
Wszystkie wpłaty, na bieżąco zasilają stronę projektu: https://polakpotrafi.pl/projekt/kolej-wschodnia
W Nowy Rok rozpoczynamy ostatni tydzień zbiórki środków na wydanie książki. Przez ostatni miesiąc, w trakcie prac nad projektem książki, pojawiało się sporo nowych pomysłów, trafiliśmy na dodatkowe ilustracje, sprawdziliśmy rozmaite warianty i w efekcie książka nieco zmieniła się (in plus) w stosunku do założeń z przełomu listopada i grudnia. Format z 24 x 22 cm zwiększyliśmy do 27,5 x 24 cm, a objętość ze 132 do 144 stron. Liczba ilustracji wzrosła z 60 do 75, a dodatkowo w książce znajdzie się prawie 20 powiększeń akwarel.
Zachęcamy do wspierania projektu, tylko do 8 stycznia możliwy jest zakup książki za 60 zł. Po wydrukowaniu cena będzie oczywiście wyższa. Osoby zainteresowane wysyłką poza Polskę lub płatnością w euro prosimy o bezpośredni kontakt w celu ustalenia szczegółów.
Zbiórka na książkę "Królewska Kolej Wschodnia na akwarelach Eduarda Gaertnera z 1851 roku" zakończyła się sukcesem i z 15000 zebrano 17360 zł :)
Premiera książki odbędzie się w czwartek 8 lutego o godzinie 19.00 w Regionalnym Centrum Kultury w Pile. Przed spotkaniem będzie można odebrać lub zakupić książkę.
Zapraszam wszystkich zainteresowanych na spotkanie promujące książkę "Królewska Kolej Wschodnia na akwarelach Eduarda Gaertnera z 1851 roku".
Spotkanie odbędzie się w czwartek 8 lutego o godz. 19 w Sali Kameralnej Regionalnego Centrum Kultury.
Przed spotkaniem będzie można odebrać książki. Zainteresowani będą mogli także zakupić książki.
Bardzo proszę Panią Marię Tafelską i Pana Romana Paul o kontakt i podanie adresów do wysyłki!!!!!
Utwórz konto lub zaloguj się, aby dołączyć do dyskusji..
Musisz być zarejestrowanym użytkownikiem, aby móc opublikować odpowiedź.
Utwórz konto
Zarejestruj się, aby dołączyć do Nas!
Zarejestrowani użytkownicy, mają dużo więcej przywilejów, związanych z użytkowaniem forum.
Rejestracja i korzystanie z forum jest całkowicie bezpłatne.
