Historia pilskich ulic

Awatar użytkownika
Aragorn
MODERATOR
Posty: 1358
Rejestracja: 14 kwie 2005, 17:22
Lokalizacja: Piła- Ringstraße

Historia pilskich ulic

Post autor: Aragorn »

Aleja Piastów - dawniej Kościelna.

Swoją nazwę wzięła od kościoła katolickiego św. Janów, wzniesionego prawdopodobnie w XV wieku, a rozebranego w 1976 roku.
Stanowiła fragment traktu wiodącego poprzez Stary Rynek ( okolice ulicy Wodnej ) do Ujścia.
W toku rozbudowy rozdzielona została na Małą i Wielką Kościelną.
Przy Wielkiej Kościelnej w międzywojniu znajdował się m. in. zakład fotografa Teofila Graszyńskiego, sklep ze szkłem i porcelaną, dwie fabryczki mebli, piekarnia i rzeźnictwo oraz zakład pogrzebowy, fabryczka wyrobów tytoniowych, a także biuro wydawnicze.
Przy Małej Kościelnej ( łącznik między Wielką Kościelną, a Nowym Rynkiem - dziś pl. Zwycięstwa ) mieścił się m. in. sklep konfekcyjny i Dom Muzyki, w którym kupić można było instrumenty oraz pobierać lekcje muzyki.
W 1893 roku, przy Małej Kościelnej, wybuchł potężny gejzer wody ( patrz - http://forum.dawna.pila.pl/viewtopic.php?t=32 ).
W 1945 roku ulice Mała i Wielka Kościelna przestały istnieć.
Do czasu budowy dwupasmowej alei Piastów ta część miasta nosiła nazwę ul. Więźniów Politycznych.
Awatar użytkownika
emigrant
Posty: 46
Rejestracja: 19 maja 2005, 07:07
Lokalizacja: IV Wielka Emigracja

Post autor: emigrant »

Witam serdecznie na forum.
Dodam tylko, że ulica Mała Kościelna przez krótki okres czasu nosiła nazwę majora Siemiradzkiego. Było to zanim oficjalnie powstał Plac Powstańców Wielkopolskich przemianowany później na Plac Zwycięstwa.
Do 1972-73 roku stały jeszcze na rogu dawnych ulic Kościelnych zrujnowane kamienice, których otwarte podwórka stanowiły nie lada atrakcję dla okolicznej dzieciarni.
wiitek
Posty: 2
Rejestracja: 28 maja 2005, 16:42
Lokalizacja: Piła

Post autor: wiitek »

Hej,

jako EKSPERCI możecie wziąć udzial w nazwaniu ulic, mostów i rond w naszym mieście. Nazwiązała sie specjalna komisja ds. nazewnictwa ulic itp. Moim zdaniem moglibyście się wypowiedzieć bądź na posiedzeniu takiej komisji, bądź poprzez MRMP.

Z tego co się orientuje proponowane są:

Rondo im. JP II
Most Zygmunta Starego
Most (obwodnica) Konstancji

Nie mówiąc już o zmianie nazw istniejących ulic.
Myśle, że moglibyście do tego wrzucić parę groszy.

POZDRAWIAM
Awatar użytkownika
Mistrz
Posty: 238
Rejestracja: 22 maja 2005, 19:24
Lokalizacja: Piła - Staszyce

Post autor: Mistrz »

Ja proponowałbym zmienić w pierwszej kolejności ul. Bohaterów Stalingradu na np. Piłsudskiego.

I mam pytanie, co takiego zdarzyło się 9 Maja, że jest w Pile nawet tak nazwany pewien plac. :?:
Awatar użytkownika
Aragorn
MODERATOR
Posty: 1358
Rejestracja: 14 kwie 2005, 17:22
Lokalizacja: Piła- Ringstraße

Post autor: Aragorn »

Myślę że nie będziemy tutaj składać propozycji co do zmian nazewnictwa ulic bo chodzi przede wszystkim o historię ulic, a więc o to skąd dana nazwa ulicy się wzięła, co na niej kiedyś było i tym podobne.
Jeśli jednak chcecie składać takie propozycje co do nazewnictwa to można założyć ten temat w dziale - Piła dzisiaj.
Awatar użytkownika
SA108
MODERATOR
Posty: 1763
Rejestracja: 21 kwie 2005, 19:45
Lokalizacja: Piła

Post autor: SA108 »

I mam pytanie, co takiego zdarzyło się 9 Maja, że jest w Pile nawet tak nazwany pewien plac.
Koniec II wojny światowej (według ZSRR :wink:).
Awatar użytkownika
SA108
MODERATOR
Posty: 1763
Rejestracja: 21 kwie 2005, 19:45
Lokalizacja: Piła

Post autor: SA108 »

Ciekawą historię ma nazwa ul. Głuchowskiej. Przed wojną brzmiała ona Schlochauer Straße (ul. Człuchowska). Nie wiem dlaczego, ale w 1945 r. Człuchowska zmieniła się w Głuchowską.
Podobnie przedstawia się sprawa ul. Grabowej. Przed wojną nazywała się ona Grabauer Straße. Nazwa ta pochodzi od wsi Grabau, dzisiejszego Grabówna. Po polsku powinna ona brzmieć Grabówieńska (chyba :wink: ).
Awatar użytkownika
Mistrz
Posty: 238
Rejestracja: 22 maja 2005, 19:24
Lokalizacja: Piła - Staszyce

Post autor: Mistrz »

Kolejny przypadek błędnego tłumaczenia ulic.
Awatar użytkownika
Aragorn
MODERATOR
Posty: 1358
Rejestracja: 14 kwie 2005, 17:22
Lokalizacja: Piła- Ringstraße

Post autor: Aragorn »

Schmilauer Str.- Śmiłowska.
Śmiłowska, krótka, ślepa, o nietypowej architekturze.
Jedna z kilku ostatnich zagadek miasta...
Powstała w okresie międzywojennym.
Osadzono tu grupę robotników urzędu celnego i pracowników Zarządu Nadzoru Granicznego, zatrudnionych na dworcu celnym.
Emigrujących ze wsi do miasta osadników zakwaterowano w prowizorycznych barakach, a pózniej wybudowano dla nich kilka
typowych dla niemieckiej architektury domków.
Dziś Śmiłowska to rząd kilku drewnianych budynków, które stanowią regularną i zwartą kompozycję, wyraznie odcinającą się od przemysłowej architektury tej części miasta.
Wbrew pozorom, nigdy nie prowadziła tędy droga do Śmiłowa.
Swoją nazwę ulica wzięła od mieszkańców, którzy przywędrowali do niemieckiej Piły z Grabówna, Miasteczka Krajeńskiego, Białośliwia i Śmiłowa, drogę - dla poprawy ich morale - nazwano w sposób kojarzący się z rodzinnymi stronami.
Domki, ktore w ekspresowym tempie rosły w celnej dzielnicy, stawiane byly z gotowych elementów.
Taki sposób budowy zapewniał szybkie tempo prac i niski koszt.
Budowle o podobnej bryle spotkać można w Ujściu, Motylewie, Głubczynie, Skórce czy w Buczku Wielkim.
Nie wiemy, skąd się wziął pomysł drewnianej konstrukcji.
Do dziś nie udało się zlokalizować pierwowzoru budynku celnego, ani utożsamić go z żadną konkretną częścią niemieckiego landu.
To jedna z zagadek miasta.
mih
Posty: 196
Rejestracja: 17 maja 2005, 23:11
Lokalizacja: kiedyś z Westend-u ;)

Post autor: mih »

Faktycznie Śmiłowska wygląda niesamowicie:
sielski obrazek wąskiej drogi z alejką drzew oraz drewnianymi domami po obu stronach, a w tle krajobraz postindustrialny z kominami i jakimiś zbiornikami. I oczywiście te poradzieckie graffiti...
Awatar użytkownika
SA108
MODERATOR
Posty: 1763
Rejestracja: 21 kwie 2005, 19:45
Lokalizacja: Piła

Post autor: SA108 »

Saarland Str. - ks. Jerzego Popiełuszki

100 metrowej długości ulica Popiełuszki jest fragmentem dawnego traktu wiodącego z centrum Piły, czyli ze Starego Rynku w kierunku Jastrowia. Ulica ta łączy prostopadłą do niej aleję Niepodległości (dawniejszą Jastrowską) i Kolbego (przedwojenną Ogrodową).
Ulica, której od 15 lat patronuje ksiądz Jerzy Popiełuszko, ofiara "bezpieki", nosiła wcześniej (w czasach PRL-u) nazwę Feliksa Dzierżyńskiego, komunisty, który po rewolucji październikowej te tajne służby tworzył. Przed wojną natomiast (w czasach niemieckich) - Saarlandstrasse, czyli w tłumaczeniu na język polski - Krainy (Zagłębia) Saary, przemysłowego okręgu, którym po przegranej Niemiec w 1918 roku - na mocy traktatu wersalskiego - przez 15 lat zarządzały Liga Narodów i Francja.
Dawny trakt, czyli dzisiejsza ulica Popiełuszki, widnieje na planie z 1823 roku, jak też z 1895 roku, sporządzonego przez Prętkiewicza. Ów geometra Piły zaznaczył już wówczas istniejące przy tej ulicy obiekty Zakładu dla Głuchoniemych. Na pierwszym z wymienionych planów - z 1823 roku - ośrodka takiego jeszcze nie było. W tym miejscu były wówczas pola uprawne, a po drugiej stronie drogi - nieliczne podmiejskie zabudowania.
Z kolei, przedwojenny plan Piły informuje, iż w tym miejscu - w budynkach po byłym Zakładzie dla Głuchoniemych - znajdowała się szkoła średnia, czyli niemiecka Mittelschule, stanowiąca wówczas rodzaj technikum zawodowego.
Po 1945 roku budynki te nie zmieniły swej funkcji i nadal służyły - ale już za polskiej administracji - oświacie. Powstała tu Szkoła Podstawowa nr 5.
Ulica Popiełuszki zabudowana jest w części secesyjnymi kamienicami. Ich ciąg po południowej stronie burzy plac, na którym w latach sześćdziesiątych wybudowano garaże. Jeszcze w latach osiemdziesiątych na tej ulicy znajdował się drugi "dziki" plac, na którym tymczasowo zorganizowano plac zabaw dla dzieci. Z początkiem lat dziewięćdziesiątych, jednak to miejsce przejęła Spółdzielnia Mieszkaniowa Piła-Południe, która 27 grudnia 1993 roku przekazała swym lokatorom pierwszy wybudowany dom.
Budynek ten swą ciekawą architekturą wtopił się w starą zabudowę, zarówno tej ulicy, jak i sąsiednich: Kolbego i Żeleńskiego. Komunikacyjna funkcja ulicy Popiełuszki - podobnie jak dawniej - także ostatnio nabrała znaczenia. Stało się to za sprawą zbudowania łącznicy drogowej, która jest fragmentem miejskiej obwodnicy. Z Popiełuszki - kierując się wprost nową jezdnią ulicy Dzieci Polskich - można dojechać do alei Wojska Polskiego i Okrzei.
Droga ta jest bardzo wygodna, stąd też wielu kierowców korzysta z tego skrótu. Ulicą Popiełuszki jeżdżą także autobusy komunikacji miejskiej. Tuż przy bramie szkolnej znajduje się przystanek linii okólnej "0". Przed wojną zatrzymywały się w tym miejscu autobusy "jedynki", kursujące na trasie Nowy Rynek - Koszyce.

Zabytki w rejonie ul. Popiełuszki:

-ZESPÓŁ INSTYTUTU GŁUCHONIEMYCH, ob. Szkoła Podstawowa Nr 5:
a.Instytut Głuchoniemych, ob. Szkoła Podstawowa Nr 5, mur., 4 ćw.XIX,
2001 remont pokrycia dachowego,
b.sala gimnastyczna, mur., k.XIX.
-DOM Nr 2, mur., 4 ćw.XIX.
-DOM Nr 5, mur., pocz.XX.
-DOM Nr 6, mur., pocz.XX.
-DOM Nr 7, mur., pocz.XX.
-DOM Nr 9, mur., 1894.
-DOM Nr 11, mur., ok.1900.
-DOM Nr 15, mur., ok.1900.
-DOM Nr 17, mur., ok.1930.
Marcin241
Posty: 44
Rejestracja: 13 lip 2005, 16:39

Post autor: Marcin241 »

Taaaaaaa.......... Ja tu mieszkam na Śmiłowskiej i mnie ta ulica fascynuje :D . Ale ja nie mam żadnych zdjęć tej ulicy po wojnie ani przed wojną:(. I nikt z mojej rodziny nie posiada :(. A można powiedzieć że ten dom idzie z pokolenia na pokolenie :D. Ale chodzą pogłoski że na tej ulicy ma powstać stacja benzynowa, na tym polu :(.
Awatar użytkownika
Mistrz
Posty: 238
Rejestracja: 22 maja 2005, 19:24
Lokalizacja: Piła - Staszyce

Post autor: Mistrz »

Ale temat jest o historii ulic a nie o planowanych inwestycjach. :? :D
Awatar użytkownika
RR
PRZYJACIEL
Posty: 457
Rejestracja: 21 sie 2005, 15:46
Lokalizacja: Piła/Wrocław

Post autor: RR »

Interesująca jest grupa ulic dedykowanych muzykom, za Parkiem Miejskim - przed wojną: Beethovena, Schuberta, Wagnera - dzisiaj odpowiednio Szymanowskiego, Namysłowskiego, Różyckiego, do tego obecnie jeszcze Chopina i Różyckiego.

Na Górnym królowała literatura - najdłuższa ulica - Goethego (dziś Mickiewicza), niedaleko Schillera (obecna Słowackiego), była też ulica Loensa, twórcy związanego z Wałczem (spędził tam lata 1866-1884) specjalizującego się w prozie i poezji przyrodniczo-leśnej. Loens pisał, nie mieszkając już w Wałczu "za jeden wieczór nad Jeziorem Raduń oddałbym Ren z jego złocistym nurtem".

Dzisiaj mamy też dzielnicę ornitologiczną (Motylewo) i dendrologiczną (część Podlasia).

RR
Awatar użytkownika
Mistrz
Posty: 238
Rejestracja: 22 maja 2005, 19:24
Lokalizacja: Piła - Staszyce

Post autor: Mistrz »

A ponadto większa część Staszyc nosi nazwy "innomiejskie" (nie wiem jak to nazwać :oops: ), takie jak: Trzcianecka, Poznańska, Chodzieska, Rogozińska, Ujska, Gnieźnieńska, Margonińska, Obornicka i Czarnkowska.
A Gładyszewo to dzielnica "minerałowa".
Awatar użytkownika
RR
PRZYJACIEL
Posty: 457
Rejestracja: 21 sie 2005, 15:46
Lokalizacja: Piła/Wrocław

Post autor: RR »

Jest też "metalowa" część Staszyc (Miedziana, Spiżowa, Platynowa, Srebrna) :)
Awatar użytkownika
SA108
MODERATOR
Posty: 1763
Rejestracja: 21 kwie 2005, 19:45
Lokalizacja: Piła

Post autor: SA108 »

wiitek pisze:Z tego co się orientuje proponowane są:
Rondo im. JP II
Most Zygmunta Starego
Koło mostu już wisi tabliczka "Most im. Zygmunta Starego" :)
tomborlew
Posty: 8
Rejestracja: 20 sty 2006, 18:56
Lokalizacja: z Piły

Post autor: tomborlew »

Nazwy ulic są z pozoru problemem. TYLKO Z POZORU. Nalezy pamiętać, że nazw własnych nie tłumaczy się. Spróbujcie przetłumaczyć swoje nazwiska na niemecki. Właśnie taką zasadę przyjąłem w filmie "Piła jakiej nie znamy" - niemieckie nazwy ulic nie zostały przetłumaczone.
Podam Wam kilka przedziwnych przykładów:
- dzisiejasza Towarowa > GutherbanhofstraBe - "dworcowatowarowa"
- Śniadeckich > EichbergerstraBe - "wysokodębowa"

Z tych właśnie względów nazw własnych się nie tłumaczy.
Awatar użytkownika
SA108
MODERATOR
Posty: 1763
Rejestracja: 21 kwie 2005, 19:45
Lokalizacja: Piła

Post autor: SA108 »

Moim zdaniem najbardziej trudne do przetłumaczenia są dziwaczne nazwy, które nie są ani nazwami własnymi, ani geograficznymi. Np. jeszcze jeden "dębowy" przykład - Eichblattstrasse (ul. Kujawska) należałoby tłumaczyć jako "liścia dębu". Albo Gorsch Fock Strasse (ul. Rymarska) - tu już zupełnie nie wiem, jak to przetłumaczyć...
Awatar użytkownika
BOGDAN
PRZYJACIEL
Posty: 1001
Rejestracja: 11 lut 2006, 22:25
Lokalizacja: Piła - Staszyce

Post autor: BOGDAN »

Jeżeli chodzi o Eichblattstrasse - nazwa tej ulicy pochodzi od nazwiska Eichblatt. Był on w okresie od 1 czerwca 1848 do października 1854 burmistrzem Schneidemuehl.

14 Lutego - Alte Bahnhofstraße
W starej Schneidemühl była ona drogą wiejską do Küddowtal i Usch, przekraczała teren obecnego dworca kolejowego, po wybudowaniu kolei zablokowana przez bariery. Kiedy dworzec został rozszerzony, przestała istnieć ta droga i furmanki do Ujścia używały teraz Uscher Straße, która także prowadziła przez torowisko, aż ostatecznie została zamknięta, gdy wiadukt kolejowy był gotowy. Tylko przez niego był dworzec i Ujście osiągalne. Neue Bahnhofstraße wyparła istniejącą Bahnhofstraße, która teraz otrzymała oznaczenie Alte Bahnhofstraße. Dopiero po wykonaniu tunelu wyjściowego do miasta odzyskała z powrotem swoje właściwe znaczenie jako ulica do dworca kolejowego.

ul. Ludowa - Ackerstraße
"Nazwa mówi już, że ona prowadzi do pól mieszczan Schneidemühl. Jej poprzedniczką jest ta w jej kierunku biegnąca droga do Plöttke (Leszków) i do Erpel (Kaczory). Przed stu laty nie stał tutaj jeszcze żaden budynek, tylko rozpościerały się biedne pola."

Buczka - Bismarckstraße
"Nazwana na cześć kanclerza Rzeszy Otto von Bismarck’a. W roku 1895 była jeszcze zupełnie niezabudowana, wysoki parkan z desek oddzielał ten obszar od Zeughausstraße".
Tłumaczenie z - Geschichte der Stadt Schneidemühl - Karl Boese - 1935

ul. Drygasa - Damm - dawna nazwa Rüsterallee,
która została zbudowana jako grobla przez Baggen, kiedy powstała droga pocztowa. Oblamowujące ją wiązy dały nazwę obecnej ulicy.
Rüsterallee - w tłumaczeniu na język polski = aleja wiązów.

ul. Sikorskiego - Milchstraße
Przy tych stykających się z nią gruntach probostwa, które rozciągały się pomiędzy Albrechtstraße, Posener Straße i Färberfließ. Zabudowania stały mniej więcej tam, gdzie znajdował się później plac zabaw 2. Szkoły Gminnej. W folwarku przy Milchstraße kupowali mieszkańcy Schneidemühl mleko, wskutek czego nazwa tej ulicy powstała od tego. Przed 100 laty znajdowała się przy Milchstraße w ogrodzie obecnego oberżysty Schewe kuźnia. Dalszy ciąg tej ulicy biegnie do „Berliner Platz”.

Posener Straße - ul. Śródmiejska ( gen. Świerczewskiego)
Została założona po pożarze w 1781, najpierw dosięgała do Milchstraße. Przy niej stały w 1824 przeważnie stodoły i spichlerze. Z takiego jeszcze budynku wziął początek dom handlowy Zeeck’a.
Po 1834 poszerzona i przedłużona.

pl. 9 Maja - Berliner Platz
Dawniej nazywany Brunnenplatz, ponieważ było tam źródło, które mieszkańcom przedmieścia Berg dostarczało potrzebnej wody. Był on centralnym punktem tego przedmieścia. Na środku tego placu wypływały dwa źródła, które się szybko łączyły i jako „Beek” zalewała Milchstraße wiosną i jesienią zamieniając ją w jeden moczar. „Beek" przepływał zatem „Milchstraße, przekraczał Posener Straße, płynął potem w kierunku północnym na Kleine Kirchenstraße i wpadał przy Wasserstraße do Mühlenfließ. Obok tego strumyka biegła ścieżka aż do ujścia.

ul. Okrzei - Albrechtstraße
Przed około stu laty była ona przez bagno i trzęsawisko prowadzącą drogą polną, koło pola inspektora budowlanego Schmiedicke, do gruntów probostwa. Pierwszą firmą przy tej ulicy była fabryka papy dachowej Hantke’go. Ta i inna parcela blisko Bismarckstraße były jeszcze w 1895 jedynymi zabudowanymi miejscami.

Pozdrawiam
Awatar użytkownika
SA108
MODERATOR
Posty: 1763
Rejestracja: 21 kwie 2005, 19:45
Lokalizacja: Piła

Post autor: SA108 »

W 2001 r. w Tygodniku Pilskim był ciekawy cykl artykułów "Ulicami Piły". Z tego co wiem opisano ulice: Piekarską, Popiełuszki, Kolbego, al. Niepodległości (w 2 częściach), al. Wyzwolenia i al. Powstańców Wlkp. (też w 2 częściach). Potem artykuły z tej serii chyba już się nie ukazywały.
Awatar użytkownika
SA108
MODERATOR
Posty: 1763
Rejestracja: 21 kwie 2005, 19:45
Lokalizacja: Piła

Post autor: SA108 »

Mam zdjęcia chyba wszystkich kamienic przy ul. Kolbego. Jeśli jest zainteresowanie tym tematem to mogę zamieścić fotki ciekawszych budynków na forum ;)
dudi
Posty: 215
Rejestracja: 27 lis 2010, 17:54

Re: Historia pilskich ulic

Post autor: dudi »

Często przyjezdni pytają mnie o ulicę 1 maja i Buczka będąc nawet na tej ulicy. Mam pytanie, czy na prostej ulicy bez skrzyżowania lub ronda mogą znajdować się dwie nazwy ulic? Takich przypadków jest wiele.
Bocian
PRZYJACIEL
Posty: 829
Rejestracja: 20 lip 2006, 23:20
Lokalizacja: Piła/Wrocław

Re: Historia pilskich ulic

Post autor: Bocian »

Oczywiście, że mogą. Najczęściej wynika to z ich historii. Ulice dzisiaj tworzące jeden ciąg, mogły kiedyś mieć inny przebieg, nie być połączone, lub powstawać etapami.

Ten ostatni przypadek mamy w Pile. Ulica 1 Maja jest znacznie starsza a jej numeracja biegnie od ul. Śródmiejskiej w stronę placu Konstytucji.
Gdyby nowemu odcinkowi ulicy nadać tę samą nazwę, budynki przy nim się znajdujące musiałyby mieć numerację... ujemną ;)

Dobrym przykładem jest Wrocław, gdzie ulica biegnąca od Dworca Głównego na północ, odczytywana jako jeden ciąg komunikacyjny to kilka osobnych ulic, powstałych w różnym czasie. Są to ulice Hugona Kołłątaja, Piotra Skargi, Błogosławionego Czesława, Świętej Katarzyny, Plac Nowy Targ, Piaskowa, Świętej Jadwigi.

Przykłady można mnożyć.
Awatar użytkownika
SA108
MODERATOR
Posty: 1763
Rejestracja: 21 kwie 2005, 19:45
Lokalizacja: Piła

Re: Historia pilskich ulic

Post autor: SA108 »

Przez kilka lat tuż po wojnie cały ciąg od ul. Ceglanej do ul. 14 Lutego (czyli Buczka, 1 Maja i część pl. Konstytucji 3 Maja) nosił nazwę ul. księdza Piramowicza.
ODPOWIEDZ

Utwórz konto lub zaloguj się, aby dołączyć do dyskusji..

Musisz być zarejestrowanym użytkownikiem, aby móc opublikować odpowiedź.

Utwórz konto

Zarejestruj się, aby dołączyć do Nas!
Zarejestrowani użytkownicy, mają dużo więcej przywilejów, związanych z użytkowaniem forum.
Rejestracja i korzystanie z forum jest całkowicie bezpłatne.

Zarejestruj się

Zaloguj się