Sławni, bohaterowie, znani - związani z Piłą i okolicami

[Zimny]

W pracy "Lista Strat Powstania Wielkopolskiego od 27 grudnia 1918 do 8 marca 1920" (2009), największej mi znanej publikacji na temat start podczas Powstania widnieje Jan Bromberek ur. 11.10.1896 w Pile, później zamieszkały w Ryczywole, szeregowiec 1 Kompanii Rogozińskiej. Zginął w walce w okolicach Chodzieży. W okresie międzywojennym bohater lokalny w Ryczywole. Dziś grób zaniedbany po lewej stronie pomnika w Ryczywole. Miejmy nadziej, że dzięki akcji http://wiarapowstancom.pl uda się go odrestaurować.

Warto dodać, że jest to jedyny (?) powstaniec urodzony w Pile. Mieszkających po wojnie było kilku, lecz urodzonych chyba tylko jeden.

[adam]

Akt zgonu między innymi Stanisława Staszica: http://www.moremaiorum.pl/metryki-znanych-polakow

[ziolek]

To opis zasług Aleksandra Siemiradzkiego znajdujący się w wyszukiwarce Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej.

Dowiedzieć się z niego można, iż batalion, którym dowodził 29.01.1945r. w walkach o Kotuń zabił/wykluczył z walki (tu moja wątpliość tłumaczeniu) 70 żołnieży niemieckich (w tym oficerów) oraz zdobył 200 wagonów z wojskowymi materiałami, 12 samochodów oraz 8 dział. Natomiast w walkach o Piłe doprowadził do zamknięcia pierścienia wokół miasta. W walkach ulicznych dnia 30.01.1945r. został ciężko ranny i wskutek ran zmarł.

Z tablicy nagrobnej można wyczytać, iż zmarł dnia 31.01.1945 r.



Tablica ta oraz informacja pod tym adresem: http://warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=7298

Podaje rok urodzin 1923. Natomiast "karta odznaczenia" znajdująca się w archiwum Ministerstwa Obrony Rosyjskiej Federacji, jako rok narodzin podaje rok 1922.

Karta ta podaje narodowość rosyjską Siemiradzkiego. Natomiast informacja na stronie warheroes.ru podaje narodowość polską.

Natomiast rosyjska wersja Wikipedii która niemal powiela informację ze strony warheroes.ru (bądź odwrotnie), przemilcza niestety narodowość polską.

[Krzysztof Ju]

Felix A. Sommerfeld - agent niemieckiego wywiadu w Meksyku i USA w czasie rewolucji meksykańskiej i pierwszej wojny światowej, krótko szef meksykańskiego wywiadu podczas prezydentury Francisco Madero (ok. 1911-1913).

Urodził się 28 maja 1879 w Pile. Wyemigrował do USA w 1898 roku i krótko uczestniczył w wojnie amerykańsko-hiszpańskiej. W 1900 roku jako żołnierz niemiecki brał udział w tłumieniu powstania bokserów w Chinach. Rok później wrócił do Niemiec, gdzie ukończył studia inżynierskie przerwane wcześniej emigracją. Ponownie emigruje do USA w 1902 roku i po sześcioletniej tułaczce trafia do Meksyku, gdzie już jako agent niemieckiego wywiadu wpływa na politykę Francisco Madero, który zapoczątkował rewolucję meksykańską na przełomie 1910/1911 roku i objął rząd po upadku dyktatury Porfirio Diaza. W czasie prezydentury Madero, Sommerfeld kieruje meksykańskim wywiadem i zbiera dane o Meksyku i USA dla Cesarstwa Niemieckiego. Po śmierci Francisco Madero ewakuował się w 1913 roku do USA, gdzie działał jako łącznik między USA a meksykańskimi rewolucjonistami oraz organizował dla tych ostatnich dostawy broni. Przy okazji wysyłał do Berlina raporty wywiadowcze o potencjale gospodarczym i zbrojeniowym USA, które do 1917 roku nie brały militarnego udziału w pierwszej wojnie światowej. Niewykluczone, że Sommerfeld uczestniczył w namawianiu Meksyku do wojny z USA po stronie państw centralnych przeciwko państwom alianckim, na długo przed aferą z telegramem Zimmermanna. W czerwcu 1918 roku Sommerfeld został internowany do obozu jenieckiego w amerykańskim Forcie Oglethorpe i zwolniony w 1919 roku. W latach 20. i 30. XX wieku wędruje między Meksykiem a USA, by w końcu słuch po nim zaginął.



Biogram opracowany na podstawie:
1. http://en.wikipedia.org/wiki/Felix_A._Sommerfeld
2. http://felixsommerfeld.com/
3. https://books.google.pl/books?id=GgiMaISMLSoC

Hasło w angielskiej Wikipedii generalnie bazuje na "biografii" Felixa A. Sommerfelda napisanej przez Heriberta von Feilitzscha pt. "In Plain Sight: Felix A. Sommerfeld, Spymaster in Mexico, 1908 to 1914" (strona www książki wydanej w 2012 roku - patrz pkt. 2). Książka jest częściowo dostępna w serwisie Google Books (patrz pkt. 3), gdzie można przeczytać m.in. rozdział o latach młodości Sommerfelda w dawnej Pile, genealogię i losy jego rodziny. Autor w planach ma wydanie kolejnej części amerykańskich losów Sommerfelda pt. "In Plain Sight: Sommerfeld and Stallforth on the North American Front, 1914 to 1918".

Zdjęcie Sommerfelda, fragment fotografii wykonanej w czasie rewolucji meksykańskiej, pochodzi z drugiego linka.

[ziolek]

Dziś nim, dowiedziałem się o pomyśle Prezydenta Komorowskiego z polskich mediów, o międzynarodowym uczczeniu zakończenia II wojny światowej na Westerplatte wyczytałem na fejsbukowym profilu rosyjskojęzycznego Radia Swoboda.

Oczywiście w komentarzach rozgorzała burzliwa dyskusja, niekiedy wręcz przeplatana chamskimi stwierdzeniami. Dominowali jednak zwolennicy pomysłu uczczenia rocznicy na Westerplatte, a w Moskwie. Może to za sprawą tego, że wśród wypowiadających się wielu było Ukraińców. Z przykrością zauważyłem, że jedyny polskojęzyczny komentarz jaki widziałem, pełen był jadu wobec Polaków i Ukraińców i wyrażał poparcie dla pomysłu obchodów na Placu Czerwonym w Moskwie. Myślę, że niestety była to kolejna - jakich wiele - prowokacja rosyjskich służb.

Ale co to ma wspólnego z Piłą?

Otóż w artykule prasowym i komentarzach do niego bardzo akcentowano miejsce rozpoczęcia walk II wojny światowej. Być może mylnie wskazywano na Westerplatte. Pozwoliłem sobie przy tym wspomnieć o bohaterze naszej ziemi kapralu Piotrze Konieczce (proszę poprawić mnie, jeśli źle odmieniłem nazwisko :) ) jako pierwszej ofierze tej wojny. Niestety jak widzę, w Internecie brak nawet wzmianki o nim na Wikipedii w języku innym niż polski.

Oczywiście nie dążę do podważania Westerplatte, jako symbolicznego miejsca rozpoczęcia wojny. Sądzę jednak, że warto szerzyć wiedzę o kapralu Konieczce. Oddać w ten sposób także cześć temu bohaterowi.

Czy zatem my pilanie możemy pokusić się o sporządzenie wpisów w Wikipedii w innym języku niż język polski? Służę swoją pomocą.

[ziolek]

Związany również z Piłą i zmarły w styczniu zeszłego roku pan Wojciech Malusi sławną osobą może i nie był w dosłownym znaczeniu tego słowa. Na pewno jednak był znany wielu polskim drogowcom jako prezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa.

W piątkowy wieczór można było go zobaczyć na ekranie telewizorów. TVP Kultura wyemitowała reportaż na temat ekspansji ekonomicznej Chin w Europie. Film zrealizowano w Chinach, Francji, Grecji i w Polsce. Przy okazji kręcenia materiału w Polsce pan Wojciech wypowiedział się o nieudanej budowie autostrady przez chińską firmę Covec.

[ziolek]

Mineły dwa dni, by na ekranie telewizora zobaczyć kolejną osobę z naszego regionu. :) TVP Kultura wyemitowała film "Jesteś bogiem", w którym jedną z głównych ról zagrał aktor pochodzący z Wągrowca » Dawid Ogrodnik

Okazuje się, że można zobaczyć go także w ostatnio głośnym filmie "Ida". :)

[wojtaq]

Tablica ta oraz informacja podaje rok urodzin 1923. Natomiast "karta odznaczenia" znajdująca się w archiwum Ministerstwa Obrony Rosyjskiej Federacji, jako rok narodzin podaje rok 1922.
Karta ta podaje narodowość rosyjską Siemiradzkiego. Natomiast informacja na stronie warheroes.ru podaje narodowość polską.
Natomiast rosyjska wersja która niemal powiela informację ze strony warheroes.ru (bądź odwrotnie), przemilcza niestety narodowość polską.

Odnalazłem w rosyjskim internecie ciekawą notatkę n/t A.A. Siemiradzkiego, której grzechem byłoby nie zacytować. To niejako w rozwinięciu pochodzenia polskich korzeni bohatera, których rosyjska strona wydaje się nie wstydzić. Dokonałem tłumaczenia na polski, co razem z fotografią świetnie ilustruje biografię naszego rodaka.



"Na mapie są trzy geograficzne miejsca związane z nazwiskiem Bohatera Związku Radzieckiego - Aleksandra Antonowicza Siemiradzkiego. Jednego z tych, którzy oddali życie za naszą przyszłość, zarazem jednego z nielicznych uhonorowanych przez Ojczyznę wysokimi odznaczeniami państwowymi w uznaniu szczególnego bohaterstwa i odwagi.

Miejscem pochodzenia Aleksandra jest wieś Kazancewo (ob. Rejon Szuszeński), gdzie urodził się i dorastał w sąsiedztwie rzeki Oja, dokąd biegał boso dla chłopięcych zabaw. Uczęszczał do wiejskiej szkoły podstawowej nabywając własnej świadomości. W 1933 roku rodzina Siemirackich (pisownia oryginalnego nazwiska) przeniosła się do wsi Olszowka (ob. Okręg Artiemowsko-Kuragiński). Tam Aleksander dorósł i otrzymał podstawowe wykształcenie. Pisał własny pamiętnik, któremu powierzał młodzieńcze sekrety wraz z obawami, smutkami i radościami. Prosto ze szkolnej ławy w dniu 16 listopada 1941 roku poszedł do wojska.

Na polecenie Rejonowego Komitetu Wojennego w Artiemowsku, Aleksander Antonowicz odbył szkolenie w moskiewskiej Szkole Piechoty im. Czerwonego Sztandaru, którą ukończył w stopniu porucznika i w sierpniu 1942 roku walczył na froncie Wołchowskim, jako dowódca kompani w 311 dywizji piechoty. Pod koniec 1944 roku został majorem i dowodził batalionem strzelców. Został nagrodzony czterema odznaczeniami bojowymi: Orderem Czerwonej Gwiazdy, Orderami Wojny Ojczyźnianej I i II stopnia oraz Orderem Czerwonego Sztandaru. W tym czasie 311 dywizja piechoty brała udział w wyzwalaniu obwodów leningradzkiego, nowogródzkiego, pskowskiego (w/g współczesnego podziału administracyjnego) oraz Białorusi, Łotwy i Litwy.

Po krótkim odpoczynku, w styczniu 1945 jego jednostka została skierowana do Polski i brała udział w krwawych walkach na polskiej ziemi – historycznej Ojczyźnie majora Siemiradzkiego. 29 stycznia 1945 dywizja, jako jedna z pierwszych szeregach 1 Frontu Białoruskiego weszła na terytorium Niemiec. Następnego dnia w pobliżu miasta Schneidemühl, Aleksander Antonowicz został śmiertelnie ranny. Zaledwie 21 lat i 51 dni toczyły się losy tego niezwykłego człowieka. Zawiadomienie o śmierci syna dotarło do jego rodziców w mieście Kyzył, dokąd Anton Antonowicz i Agnija Stiepanowna Siemiraccy przenieśli się pod koniec wojny. Tu urodził się ich jedyny wnuk, który poznał ojca-bohatera tylko z fotografii i opowiadań.

W 2014 roku w Kyzyle, miałam szczęście odnaleźć Aleksandra Aleksandrowicza i jego żonę Galinę Michajłowną troskliwie przechowujących pamięć o naszym rodaku. Jestem im wdzięczna za możliwość poznania wszystkich istniejących materiałów na temat Aleksandra Antonowicza. Pamięć o bohaterze przechowują również pracownicy Muzeum Narodowego Republiki Tywa. Wśród oryginalnych eksponatów znajduję się tam osobiste rzeczy A.A. Siemiradzkiego: wojskowy płaszcz, epolety i czapka-kubanka przekazane przez jego rodziców w 1967 roku. Przedmioty te zostały umieszczone do 1 lipca 2015 na tymczasowe przechowanie w historyczno-etnograficznym muzeum "Szuszenskoje" i są wykorzystywane w bieżącej działalności placówki. Na specjalną okazję w dniu urodzin Aleksandra Antonowicza przygotowano projekt pt. "Nie rodzimy się bohaterami", który 10 grudnia ub.r. uświetnił uroczystość zorganizowaną w wiejskiej szkole w Kazancewie, skąd pochodziła główna postać spektaklu.

Dzieci z dużym zainteresowaniem zapoznały się z rodzinnymi i wojennymi fotografiami Aleksandra Siemiradzkiego, listami z frontu jak również fragmentami osobistego pamiętnika w interpretacji swoich rówieśników. Młodzi kazancewianie słuchając opowieści o jego zasługach wojskowych i otrzymanych odznaczeniach - myślę, że byli dumni ze swojego rodaka. Oczywiście, głównym celem pracowników muzeum było nie tyle przedstawienie faktów z biografii bohatera, ale prezentacja kształtowania osobowości człowieka gotowego do niezwykłych czynów. Na zakończenie uroczystości, miłym zaskoczeniem dla wszystkich było wniesienie przez dwóch uczniów rzeczy osobistych Bohatera Związku Radzieckiego A.A. Siemiradzkiego. A gdy zabrzmiały słowa pieśni „Комбат-батяня, батяня-комбат, ты сердце не прятал за спины ребят…” wykonywanej przez N. Rastorgujewa, zadrżały serca wszystkich obecnych na sali. (Na marginesie, to piękna piosenka. Tytuł w polskim tłumaczeniu m/w: "Dowódco - Tatku! Tatku - dowódco! Ty serca za plecami chłopaków nie chowałeś!")

Projekt "Nie rodzimy się bohaterami" wystawiony w szuszeńskiej placówce zainaugurował cykl imprez upamiętniających A.A. Siemiradzkiego z okazji 70 rocznicy Zwycięstwa, poprzedzając szereg nowych wystaw, wywiadów, filmów i innych przedstawień. Jesteśmy wdzięczni wszystkim kolegom z Muzeum Narodowego Republiki Tuwa, na czele z dyrektorem W.S. Czigżitym za zrozumienie jakim odpowiedzieli na naszą prośbę i pozwolili mieszkańcom Rejonu Szuszeńskiego zapoznać się z unikalnymi pamiątkami i rzeczami osobistymi naszego niezwykłego rodaka."

Notatka pochodzi ze źródła.

[wojtaq]

Na tym samym rosyjskim portalu, jest jeszcze inna notka biograficzna n/t A.A. Siemiradzkiego odnosząca się do 88 rocznicy urodzin bohatera. Co prawda, język wschodnich sąsiadów nie jest trudny i można zrozumieć całość materiału, jednak wkleję w tym miejscu tłumaczenie kiedy czas będzie dla mnie łaskawszy :mryellow:

Niemniej już teraz zwracam uwagę na wydźwięk polskiego pochodzenia majora. Zarówno we wcześniejszej publikacji, jak tu opisanej autorzy podkreślają kim byli dziadowie, rodzice i wreszcie sam Siemiradzki (zachowam taką pisownię). Wyraźnie daje się odczuć szacunek do polskich korzeni, co niesie pozytywne konotacje w stosunku do zwykłych Rosjan i - przynajmniej we mnie - wywołuje dużą rezerwę wobec agresywnej rusofobii niektórych polityków.

Moi klubowi koledzy z każdej wyprawy motocyklowej do Rosji przywozili dobre wspomnienia i relacje pełne serdeczności oraz przyjaźni ze strony napotkanych tam ludzi. Cieszy mnie, że w Pile major Siemiradzki jest traktowany zarówno jak nasz i tak samo rosyjski bohater. Moim wpisem bynajmniej nie zapraszam nikogo do quasi-politykierskich dyskusji - żeby nie było sieczki! Tu piszemy o sławnych pilanach i pilskich bohaterach.

[adam]

Wojtaq właśnie znalazłem informację, że Szuszenskoje było swego czasu miejscem zsyłek, czy jest możliwe, że rodzina Siemiradzkich została w te okolice zesłana?
http://pl.wikipedia.org/wiki/Szuszenskoje

[wojtaq]

Dziad majora - Polak, został zesłany na Syberię za drobne przewinienie do więzienia w Aczińsku z wyrokiem 12 lat w kajdanach. Po odbyciu kary przeniesiono zesłańca właśnie do Kazancewa, gdzie żył pod nadzorem policyjnym zajmując się rymarstwem czyli wyrabianiem uprzęży końskich. Nie znalazłem natomiast informacji z jakiego miejsca w zaborze rosyjskim pochodziła rodzina Siemirackich.

[ziolek]

Tak to się niby przedstawia we współczesnej Polsce:

http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/siemiradzki.html

Ustaliłem, iż na Ukrainie możliwe skupiska Siemiradzkich to Charków i Połtawa, a w Rosji to przede wszystkim Krasnojarsk.

[ziolek]

Nawiązałem kontakt z Rosjaninem o nazwisku Siemiradzki, którego dziadek był bratem Aleksandra Siemiradzkiego. :) Coś przekazać? Jakieś pytania, pozdrowienia? :)

[adam]

Pierwsze pytanie jakie mi się nasuneło to czy potomek Siemiradzkich wie skąd jego rodzina trafiła do Kraju Krasnojarskiego, bo przyczyny podał Wojtaq, ciekawi mnie też czy Jego polskie pochodzenie odgrywa jakąś rolę w Jego życiu, chociaż wątpię bo jest On już piątym pokoleniem zesłańca. Z doświadczenia w Niemczech wiem, że poza nazwiskiem nic już osób w tym pokoleniu nie łączy z krajem swoich przodków.
Oczywiście gorące pozdrowienia.

[ziolek]

Jest świadom pochodzenia i losów dziadka swego dziadka. Co do drugiej kwestii to tego jeszcze nie wiem.

Skontaktowałem się także z innymi osobami o tym nazwisku z Rosji i z Ukraininy, jednak Ci tylko podejrzewali lub nie zaprzeczali polskiemu pochodzeniu.

Tak jak adamie piszesz o Niemczech, tak bywa też w Rosji i na Ukrainie. Czasami ktoś ma polskie nazwisko i urodę bardzo nam swojską, ale żadnej znajomości polskiego języka. Na szczęście zdarza się jednak świadomość i zainteresowanie swoimi polskimi korzeniami. Zdarzają się chęci osiedlenia się w Polsce. I to jest w tym pocieszające.

[ziolek]

Dwie dobre informacje.

Pierwsza:
Mimo śmierci w młodym wieku okazuje się, że Siemiradzki nie zginał bezpotomnie. Dziś jeden z Rosjan przyznał się, iż jest jego prawnukiem.

Druga:
W Rosji opracowywana jest książka poświęcona Siemiradzkiemu! :)

[ziolek]

Tak to się niby przedstawia we współczesnej Polsce:

http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/siemiradzki.html

Ustaliłem, iż na Ukrainie możliwe skupiska Siemiradzkich to Charków i Połtawa, a w Rosji to przede wszystkim Krasnojarsk.

Coś jest na rzeczy z dużą liczbą osób o nazwisku Siemiradzki mieszkających w Warszawie. Jak się dowiedziałem Henryk Siemiradzki pochodził z okolic tego miasta.

[adam]

Z Wałcza pochodzi Mirosław Czech polski polityk ukraińskiego pochodzenia. Członek władz krajowych Związku Ukraińców w Polsce.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Miros%C5%82aw_Czech

Związek ten domaga się nadania praw kombatantów członkom UPA więzionym w czasach stalinowskich, wypłacenie odszkodowania przez państwo polskie ofiarom operacji "Wisła", oraz uznania przez IPN "polskich zbrodni, jakich Polacy dopuszczali się przez lata na narodzie ukraińskim".
http://pl.wikipedia.org/wiki/Zwi%C4%85z ... w_w_Polsce

[iru3]

Rodzina Czechów pochodzi z Mirosławca.

[mania]

Tak, Państwo Polskie Tuska zapłaci terrorystom z Al Kaidy to i przy okazji może zapłacić bandytom z UPA, mordującym na skalę niespotykaną w cywilizowanym świecie od czasów wypraw krzyżowych. Tylko refleksja, gdzie są władze, gdzie prawo, gdzie zdrowy rozsądek tych, co Rzeczpospolitą władają...?

[gripa]

Katarzyna Furmanek - wielokrotna mistrzyni Polski w judo (w różnych kategoriach wiekowych), brązowa medalistka mistrzostw Europy juniorów (2008 r.), brązowa medalistka Uniwersjady (2009 r.), obecnie odnosząca sukcesy w Pucharze Świata w judo (w czterech startach w 2015 r. dwa razy wygrała raz była druga) - pochodzi z Piły. Tu się urodziła i do 2007 r. trenowała w Gwardii Piła. Obecnie reprezentuje AZS AWF Gdańsk.
Warto zwrócić na nią uwagę i trzymać kciuki by wystartowała na Olimpiadzie w Rio.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Katarzyna_Furmanek_(judoczka)

[gripa]

I jeszcze jedna uwaga: kiedyś przepatrzyłem wszystkie posty w tym wątku i ze zdziwieniem stwierdziłem, że nie ma w nim ani słowa o Krzysztofie Grabowskim - Grabażu, a przecież "Piła tango" wszyscy Pilanie słyszeli...

Ps. Już od dawna nie mieszkam w Pile więc nie wiem czy jeszcze "jeździ Jojo bicyklem z Ukrainy". Z góry dziękuje za ewentualne informacje od Szanownych Forumowiczów, bo tego, że "fajne z Wincentego Pola idą w świat dziewczyny" to jestem pewien...

Pozdrawiam.

[Matey#24]

Jojo teraz zasuwa na piechotę niestety :(

[Kanclerz]

Myślę, że na miano sławnych pilanin zasługuje również Jowita Sip (sopran liryczno-koloraturowy).

Tutaj link do oficjalnej strony: http://www.jowita.eu/biographyPo.shtml

Dopowiem, że Jowita w latach 80. chodziła również do Szkoły Podstawowej nr 7.

[gripa]

Co za czasy: nawet Jojo już nie taki sam. Dzięki za info. Pozdrawiam.
Ps. Dziękuję też za wskazanie p. Jowity Sip. Z pewnością zasługuje na wzmiankę w tym wątku, tym bardziej, że przyznaje się do swoich pilskich korzeni.