Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Wszystko co nie pasuje do tematów powyżej a związane jest z historią Piły i okolic.
adam
PRZYJACIEL
Posty: 1379
Rejestracja: 22 wrz 2006, 18:58
Lokalizacja: Niemcy

Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: adam »

Przeglądając wpisy na forum "Dawna Piła" nie znalazłem specjalnie tematów poświęconych temu pilaninowi. Może, poza postami nawołującymi do rozebrania pomników Staszica, lub określaniem go "zajadłym antysemitą". Myślę, że warto jest podyskutować o jego dorobku literackim jak i o nim samym, może są osoby, które mają inne zdanie na temat Stanisława Staszica oraz nie są zwolennikami likwidowania jego pomników w naszym mieście?
ziolek
PRZYJACIEL
Posty: 2009
Rejestracja: 14 maja 2006, 17:32
Lokalizacja: Piła
Podziękowano: 1 raz
Kontakt:

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: ziolek »

Oprócz rzekomej skłonności do spotkań z pańmi lekkich obyczajów nie mam większych uwag wobec tego pana. ;)
adam
PRZYJACIEL
Posty: 1379
Rejestracja: 22 wrz 2006, 18:58
Lokalizacja: Niemcy

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: adam »

Obrazek

Czytając "Przestrogi dla Polski", uderzyła mnie trafność spostrzeżeń dokonanych przez Stanisława Staszica. My obecnie mamy możliwość zweryfikowania Jego tez i myśli i wg. mnie nie pomylił się w swoich przypuszczeniach, oraz krytyce zawartej w tej książce. Celnie sprecyzował problemy z jakimi borykała się ówczesna Polska, problemami wewnątrz państwa jak i z sąsiadami. Był to okres początku rozbiorów Polski, śmiało nazwał przyczyny takiego stanu i przyszłość Polski widział mówiąc kolokwialnie "czarno", choć nie wiem czy w najśmielszych swoich przypuszczeniach mógł przewidzieć to co miało jeszcze spotkać naród Polski od 1939 r. czyli okupację niemiecko-sowiecką, od 1941 r. niemiecką a od 1944 r. znowu sowiecką, która przekształciła się w okupację pokojową trwającą do lat dziewięćdziesiątych XX wieku i wszystko to co z tym okresem się wiązało.
adam
PRZYJACIEL
Posty: 1379
Rejestracja: 22 wrz 2006, 18:58
Lokalizacja: Niemcy

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: adam »

W "Przestrogach dla Polski" ostrej krytyce poddaje Staszic polską szlachtę, rody magnackie, część duchowieństwa np. Prymasa Rzeczpospolitej Obojga Narodów Gabriela Podoskiego, oraz społeczeństwo żydowskie. Według obowiązujących dzisiaj zasad osobę taką nazywa się antysemitą, wydarzenia związane z zagładą Żydów w czasie II WS powodują, że nazwanie kogoś antysemitą ma bardzo negatywny wpływ na wizerunek określonej tak osoby. Staszic widział zagrożenie ze strony Prus, ostrzegał, lecz widocznie nic te ostrzeżenia nie dały, skoro w późniejszym czasie doszło do aktu ludobójstwa na narodzie polskim i żydowskim ze strony tych, którzy odziedziczyli Prusy.
Staszic ubolewał nad tym, że wiele polskich miast znalazło się w tzw. kordonie min. jego rodzinne miasto Piła. Jak wynika z książki obwiniał za to także Żydów i z tego powodu nazywa się go dzisiaj antysemitą, aby zachować dzisiejszą poprawność polityczną, syna pilskiego rabina Dr. Branna, który był niezadowolony z wyzwolenia Piły z pod okupacji pruskiej i przyłączenia do Księstwa Warszawskiego można śmiało nazwać polonofobem, anty-polakiem. Postawa Stanisława Staszica była postawą patriotyczną, postawa syna pilskiego rabina Dr. Branna mieszkającego w polskim mieście w polskim państwie była postawą haniebną antypolską.
Bocian
PRZYJACIEL
Posty: 829
Rejestracja: 20 lip 2006, 23:20
Lokalizacja: Piła/Wrocław

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: Bocian »

Niestety nie czytałem Staszica i z braku czasu raczej szybko go nie przeczytam, więc trudno mi się do tego odnieść.
Pytanie zatem kieruję do ciebie Adamie:
Co sprawia, że postawę antyżydowską z XIX wieku przez kogokolwiek nie zostałaby wypowiedziana uważasz za normalną i uzasadnioną, gdy tymczasem postawę Żyda przeciwko polskości Piły uznajesz za haniebną? Dlaczego Polakowi wolno być antysemitą a Żydowi "antypolakiem" nie wolno. Śmierdzi to moralnością Kalego.

Jeśli uznamy, że półtora wieku przed Holocaustem szkalowanie jakiejś grupy etnicznej np. Żydów nie miało takiego wydźwięku jak teraz (nie wiedziano, jakie to może mieć skutki) i nie dyskredytowało osoby wypowiadającej się na ten temat, dlaczego mielibyśmy obarczać kogoś hańbą za działania przeciw słabemu i niewydolnemu państwu polskiemu? Przecież wtedy tożsamość narodowa w Europie dopiero powstawała a pierwsze państwa narodowe pojawiały się w bólach pól wieku później.

Mierz tą samą miarą swoich i obcych Adamie, ale różną w zależności od kontekstu historyczno-kulturowego.

Niepokoi mnie też pisanie o polskości tego miasta. Jeśli w mieście były liczne mniejszości nie możesz napisać, że to było miasto polskie. Miasto należy do jego obywateli, kimkolwiek by nie byli.
adam
PRZYJACIEL
Posty: 1379
Rejestracja: 22 wrz 2006, 18:58
Lokalizacja: Niemcy

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: adam »

Bocian a zastanowiłeś się nad tym, że może postawa Stanisława Staszica była spowodowana właśnie postawą takiego Dr. Branna?
Mieszkam w Niemczech i gdyby miasto w którym mieszkam zostało przez przemoc przyłączone dajmy na to do Francji i ja z tego powodu wyrażałbym zadowolenie, to chyba bezczelnością z mojej strony byłoby oczekiwać na brak reakcji ze strony Niemców na moją postawę. Czy musieliby zrozumieć, że ja który tu przywędrowałem nie chcę aby ich miasto należało do nich a do francuzów.
Z tego co ja wiem to przynależność narodowa oraz państwowość zaczęły się kształtować już w średniowieczu.
Bocian pisze:Niepokoi mnie też pisanie o polskości tego miasta. Jeśli w mieście były liczne mniejszości nie możesz napisać, że to było miasto polskie. Miasto należy do jego obywateli, kimkolwiek by nie byli.
Tą tezą zaskoczyłeś mnie najbardziej, przypomnę tylko, że Piła zanim trafiła pod pruski zabór znajdowała się w granicach Korony Polskiej.

Tak na marginesie czytanie dawnej literatury pomaga w zrozumieniu dzisiaj otaczającego nas świata i tak czytając "Przestrogi dla Polski", myślę, że można odnieść wrażenie, że to książka pod wieloma względami pisana dzisiaj. Czasami trafiają się dzisiaj ludzie twierdzący, że zmienia się moda, zmienia się technika, ale natura ludzka się nie zmienia.
Bocian
PRZYJACIEL
Posty: 829
Rejestracja: 20 lip 2006, 23:20
Lokalizacja: Piła/Wrocław

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: Bocian »

adam pisze:Bocian a zastanowiłeś się nad tym, że może postawa Stanisława Staszica była spowodowana właśnie postawą takiego Dr. Branna?
Niestety w tej dyskusji jestem na gorszej pozycji, bo nie czytałem Staszica, dlatego też mogę się mylić. Możliwe, że jest tak, jak piszesz.
Mieszkam w Niemczech i gdyby miasto w którym mieszkam zostało przez przemoc przyłączone dajmy na to do Francji i ja z tego powodu wyrażałbym zadowolenie, to chyba bezczelnością z mojej strony byłoby oczekiwać na brak reakcji ze strony Niemców na moją postawę.
No oczywiście, ale ja się nie czepiam Staszica czy ówczesnych Polaków, tylko Ciebie - człowieka z XXI wieku, któremu trochę brak dystansu i ostrożności w wydawaniu sądów.
Czy musieliby zrozumieć, że ja który tu przywędrowałem nie chcę aby ich miasto należało do nich a do francuzów.
Oni nie, Ty jako badacz historii tak.
Z tego co ja wiem to przynależność narodowa oraz państwowość zaczęły się kształtować już w średniowieczu.
Nic nie dzieje się z dnia na dzień, ale z tego, co kojarzę, to wspólnota narodowa jako spoiwo państwa jest dość późną ideą - przynajmniej u nas. Wcześniej ważniejsza była przynależność klasowa, religijna, lub nawet regionalna, choć narody istniały.
Bocian pisze: Niepokoi mnie też pisanie o polskości tego miasta. Jeśli w mieście były liczne mniejszości nie możesz napisać, że to było miasto polskie. Miasto należy do jego obywateli, kimkolwiek by nie byli.
Tą tezą zaskoczyłeś mnie najbardziej, przypomnę tylko , że Piła zanim trafiła pod pruski zabór znajdowała się w granicach Korony Polskiej.
Być może popełniłem ten sam błąd co Ty, bo użyłem współczesnej idei do opisu przeszłości, ale nie jest to nieuzasadnione. Miasto zawsze miało charakter polityczny, często autonomiczny i samorządny.
adam
PRZYJACIEL
Posty: 1379
Rejestracja: 22 wrz 2006, 18:58
Lokalizacja: Niemcy

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: adam »

Bocian pisze:No oczywiście, ale ja się nie czepiam Staszica czy ówczesnych Polaków, tylko Ciebie - człowieka z XXI wieku, któremu trochę brak dystansu i ostrożności w wydawaniu sądów.
W ocenie mojej osoby też się różnimy, ja mam inne zdanie.
adam
PRZYJACIEL
Posty: 1379
Rejestracja: 22 wrz 2006, 18:58
Lokalizacja: Niemcy

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: adam »

W "Przestrogach dla Polski" Staszic opisuje poczynania sadysty, pułkownika, dowódcy wojsk rosyjskich tłumiących konfederację barską na terenie Wielkopolski Drewicza, pastwiącego się między innymi nad ojcem Stanisława Staszica w Pile.
Awatar użytkownika
czeslaw
MODERATOR
Posty: 314
Rejestracja: 15 maja 2005, 14:03
Lokalizacja: Pila Bismarckstrasse

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: czeslaw »

asta24.pl pisze:Obrazek

Piotr Gadzinowski

Czy Staszic był rasistą?

Stanisław Staszic był "programowym antysemitą kultury polskiej'' uważa prof. Maria Janion. Historyczka - jak każe o sobie mówić - literatury polskiej zapomina o kontekście epoki historycznej, w której pojęcie antysemita - w ogóle nie istniało.

Swoją tezę Maria Janion wygłosiła w Teatrze Narodowym podczas konferencji "Żydowski marzec''. Podczas wystąpienia prof. Janion podjęła próbę prześledzenia kształtowania się wątków antysemickich w literaturze polskiej. Według badaczki pierwszym programowym antysemitą był w polskiej literaturze, kulturze i nauce Stanisław Staszic. Czołowy uczony, reformator epoki polskiego oświecenia, ksiądz katolicki, człowiek światły i zasłużony dla ojczyzny. I dla Piły, której jest patronem.

I rzeczywiście, skupiając się na wybranych przez Marię Janion fragmentach publicystyki Staszica poświęconej Żydom, ktoś mało oczytany - a taka jest większość Polaków - mógłby odnieść wrażenie, że pisał je nie filozof-humanista i autor rewolucyjnej reformy państwa, ale zaślepiony nienawiścią ksenofob, nazista. Bo co ma pomyśleć współczesny czytelnik o autorze myśli:

"Żydostwo to letnia i zimowa szarańcza naszego kraju, która zaraża powietrze zgnilizną, roznosi próżniaczego ducha swych ojców, wśród pracowitego ludu utrzymać się nie może i tam tylko się gnieździ i mnoży, gdzie próżniactwo ma ochronę" - Stanisław Staszic "Przestrogi dla Polski''. Więcej, jak sklasyfikować poglądy człowieka, który w innym miejscu powtarza, że: "Żydzi byli zarazą wewnątrz, zarazą ciągle polityczne ciało słabiącą i nędzniącą. Chociażby nawet to ciało nie było podzielone, chociażby po podziale zjednoczone zostało, przecież z tą wewnętrzną skazą nigdy nie nabierze właściwych sobie sił, ani czerstwości, musi być zawsze tylko słabe, wynędzniałe i nikczemne" - S. Staszic "O przyczynach szkodliwości Żydów''.

I czytelnik dowie się dalej, że aby Żydów społecznie przysposobić, to - jak postuluje patron Piły - trzeba ich przesiedlić do miast i zamknąć w gettach, a nadzór nad takimi dzielnicami przekazać Polakom. Staszic chciał również zakazać Żydom: pracy w urzędach, handlu alkoholem (rozpijali jego zdaniem chłopów - przyp. aut.), czy tworzenia szkół z własnym językiem wykładowym. Dla Marii Janion takie tezy, to dowód na to, że Staszic był ojcem polskiego antysemityzmu. Według niej to na myślach patrona naszego miasta swoje fobie budować mieli wszyscy żyjący po nim wyznawcy teorii anty-judaistycznych. Zdaniem Marii Janion, takie poglądy budowały mit narodowy Polaka-patrioty, który potrafi zginąć w walce za wspólną sprawę. Obraz ten kształtował się w opozycji wobec mitu Żyda-egoisty, tchórzliwego, zajmującego się tylko własnymi interesami. Konsekwencją takiego kształtowania się narodowych mitów była, zdaniem Janion, pogardliwa postawa Polaków wobec Żydów, którzy podczas okupacji "szli na śmierć jak barany na rzeź". - Toż cytowane przemyślenia, to antysemityzm czystej wody - zdaje się krzyczeć Maria Janion.

No cóż, brakuje tylko tego, żeby prof. Janion i bliscy jej poglądom krytycy oskarżyli Stanisława Staszica o stworzenie podwalin pod przeprowadzenie przez hitlerowców holokaustu. Wszak cytowane wyżej tezy praktycznie niczym nie różnią się od tego co naziści ogłosili w 1935 roku w tak zwanych "ustawach norymberskich''. Przepisach, które najpierw pozbawiły Żydów praw obywatelskich, ochrony prawnej i własności. Przecież to w państwie Hitlera nie mogli Żydzi pełnić służby, ani w urzędach państwowych, ani w wojsku. Zakazano im ponadto prawa do wywieszania flagi państwowej, a wedle ustawy ,,o ochronie krwi'' zabraniano im zawierania małżeństw z "aryjczykami'' . Finałem "ustaw norymberskich'' było "rozwiązanie kwestii żydowskiej'' i zagłada Żydów.

Na szczęście Janion aż tak daleko się nie posuwa, obarczając Stanisława Staszica odpowiedzialnością jedynie za polski antysemityzm. Tylko, czy rzeczywiście Staszic odpowiada za zło wyrządzone Żydom przez Polaków żyjących po epoce Stanisława Staszica? Oczywiście, że nie i tezy Marii Janion o Staszicu uważam za manipulację. Dlaczego? Bo od badaczki z tak wielkim dorobkiem naukowym, od nauczycielki akademickiej, wymagam rzetelności i brania pod uwagę - podczas wygłaszania sądów - wszystkich faktów mających wpływ na opisywana rzeczywistość. U Marii Janion tego brakuje. Autorka Myśli o Staszicu zapomina, że traktaty o Żydach były jedynie częścią rozważań nad reformą państwa - dodajmy w owym czasie okupowanego przez zaborców - polskiego.

Prof. Janion nie wspomina na przykład o tym, że nasz krajan uważał iż Polska powinna kształcić "użytecznych dla państwa obywateli", a "...edukacja miała kształtować w młodych ludziach umiłowanie ojczyzny, swobód, skłonności do poświęceń dla kraju, a szczególnie umiejętność jego obrony...''. To dlatego Staszic domagał się unowocześnienia programu szkolnego przez …wyeliminowanie zeń teologii i łaciny, a zamiast tego wprowadzenia w szerokim zakresie nauki historii, geografii, matematyki, fizyki i przyrody, a także systematycznego uprawiania gimnastyki. Staszic proponował, aby system ten, znajdował się pod ścisłą kontrolą państwa i - o czym milczy Janion - dotyczył tak Polaków, jak i obywateli polskich innych narodowości. Oczywiście Żydów także. Jak widać wbrew temu co twierdzi Janion, Stanisław Staszic był człowiekiem postępowym i choć sam był księdzem, popierał starania o uniezależnienie szkolnictwa od wpływów kleru. Zupełnie na marginesie dodam, że Staszic zajmował się również przyznawaniem stypendiów, które otworzyły wielu zdolnym, młodym ludziom drogę do kariery. Skorzystali z tego także młodzi Żydzi.

Maria Janion zapomina, że S. Staszic dążył do powstania bezpłatnych publicznych bibliotek, z których każdy obywatel mógłby korzystać (bez względu na to czy był Żydem, czy Polakiem) . W największych dziełach swojego życia „Uwagach nad życiem Jana Zamoyskiego” oraz „Przestrogach dla Polski” ten wybitny przedstawiciel polskiego oświecenia domagał się również szeregu innych zmian o charakterze społecznym. Wspomnę choćby o pomyśle obarczenia podatkami wszystkich stanów ("W celu poprawy wartości skarbu państwa'') i by stopę podatkową wyznaczyć stosownie od dochodów. Staszic pragnął ponadto umocnienia armii. Pisał: „Przecieżby Rzeczpospolita ze wszystkich narodów mieć powinna żołnierzy najlepszych. Ta nieoszacowana ziemia, która takim męstwem obdarzyła nasz ojcze, z równą szczodrobliwością nam wojennych przymiotów
udziela…”. Wszystkie te zamierzenia miały doprowadzić - w opinii Stanisława Staszica - do umocnienia pozycji międzynarodowej Polski, zyskania sojuszników oraz zwiększenia obronności kraju.

Skąd więc kontrowersje wokół poglądów Staszica na temat Żydów? Tym bardziej, że - jak zauważa dyrektor Muzeum Stanisława Staszica w Pile, Józef Olejniczak - jego myśli niczym nie różniły się od tego co pisali inni polscy publicyści oświeceniowi?

- Wypowiedź pani Janion i wielu innych wynika z tego, że nie do końca chcą przeczytać i zrozumieć o co Staszicowi chodzi. Staszic pisał tę rozprawę, jako głos w dyskusji na temat: ,,Jak rozwiązać problem urządzenia społeczności żydowskiej na ziemiach polskich, w okresie: staropolskim i w okresie Księstwa Kongresowego. To była wypowiedź bardziej publicystyczna. Tak to trzeba widzieć - uważa Józef Olejniczak i przypomina dalej - Staszic był przeciwny temu, aby nadawać prawa obywatelskie, cywilne Żydom, jako odrębnej społeczności religijnej i narodowej. Natomiast chciał w przyszłości te prawa im nadać, ale pod warunkiem przymusowej asymilacji. I stąd te zalecenia Staszica, o których mówimy.

Olejniczak przyznaje przy tym: - Staszic rzeczywiście chciał zamknąć Żydów w obwodach zamkniętych, które dzisiaj nazywamy gettem. Gettem, które dzisiaj kojarzy nam się z druga wojną światową. Jednak Staszic chciał Żydów zamknąć - nie żeby ich tam wyniszczyć - ale żeby zmusić ich do asymilacji.

Czy zmuszanie Żydów siłą do asymilacji nie jest antysemityzmem?

- Tak, tu jest problem przymusu. On jest ewidentny u Staszica i nie podlega to dyskusji - przyznaje Józef Olejniczak. Dyrektor Staszicówki zwraca jednak uwagę na coś, o czym zdaje się zapominać Maria Janion: - Pamiętajmy, że w okresie staropolskim Żydzi mieli wewnętrzną autonomię w Rzeczpospolitej. Mieli swoje gminy, w których panowała, pełna autonomia. Mieli tam swoje szkoły, administrację i sądy. Tego nie mieli na przykład polscy chłopi. Staszic widział tę olbrzymią różnicę, że obca wspólnota religijno-narodowa ma w różnych zakresach większe prawa, niż znaczna część Polaków. To go bardzo bolało. On był, to oczywiste, rzecznikiem naprawy Rzeczypospolitej. I wszystkie jego wypowiedzi, także te dotyczące Żydów - należy widzieć kontekście modernizacji i podnoszenia cywilizacyjnego państwa polskiego. Nie można oceniać myśli Staszica na podstawie zdań oderwanych od kontekstu - konkluduje Józef Olejniczak.

Reasumując Maria Janion wybiórczo - mam wrażenie że pod określoną tezę - cytuje Staszica. A przecież jego publicystykę, jak słusznie podkreśla J. Olejniczak, należy czytać w kontekście epoki, w jakiej powstała. Tak będzie nie tylko uczciwiej, ale i mądrzej.

(31 października 2011)

Źródło: www.asta24.pl
adam
PRZYJACIEL
Posty: 1379
Rejestracja: 22 wrz 2006, 18:58
Lokalizacja: Niemcy

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: adam »

Równie dobrze Pani Maria Janion mogłaby Stanisława Staszica uważać za antykleryka i wroga Kościoła Katolickiego, ponieważ bardzo mocno atakował i krytykował wielu ówczesnych biskupów.
Gdyby ta Pani profesor była uczciwa to wspomniałaby o tym, że w owych czasach Kościół Katolicki próbował wyrwać polskich chłopów z alkoholizmu i założył "Stowarzyszenie Trzeźwości", które zaczęło spełniać swoje założenia i coraz więcej chłopów było uświadamianych przez księży o skutkach alkoholizmu. Niestety nie spodobało się to Żydom, właścicielom karczm, gdyż spadły im obroty w sprzedaży alkoholu i osobiście donieśli o tej sytuacji Carowi, który na wieść o tym rozwiązał te stowarzyszenie.
Niestety wciąż w opisywaniu stosunków polsko-żydowskich brakuje jednego, mianowicie prawdy.
Bocian
PRZYJACIEL
Posty: 829
Rejestracja: 20 lip 2006, 23:20
Lokalizacja: Piła/Wrocław

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: Bocian »

Jeśli już wybaczymy Staszicowi niefortunny ton wypowiedzi dotyczący Żydów i na jego usprawiedliwienie przywołamy fakt, że nie przeżył on II wojny światowej (w przeciwnym wypadku nigdy nie napisałby takich rzeczy), to i tak pomysł na asymilację przez zamykanie w gettach jest nonsensowny. Jeszcze nigdy nikogo nie zasymilowano w ten sposób.
Ale tego Staszic też nie musiał wiedzieć...
adam
PRZYJACIEL
Posty: 1379
Rejestracja: 22 wrz 2006, 18:58
Lokalizacja: Niemcy

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: adam »

W opolskiej miejscowości o polskim i niemieckim nazewnictwie: Chrząstowice-Chronstau, jest szkoła podstawowa imienia Stanisława Staszica, która jednocześnie nosi nazwę Stanislaus Staszic Grundschule, czy to nie ironia losu?
adam
PRZYJACIEL
Posty: 1379
Rejestracja: 22 wrz 2006, 18:58
Lokalizacja: Niemcy

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: adam »

O poglądach Staszica słów kilka.
http://www.kresy.pl/publicystyka,opinie ... -sie-z-tym
adam
PRZYJACIEL
Posty: 1379
Rejestracja: 22 wrz 2006, 18:58
Lokalizacja: Niemcy

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: adam »

"Gdy Polacy będą umieć siebie samych cenić w domu, będą ich cenić i za granicą".
Stanisław Staszic

https://www.facebook.com/surgepolonia/p ... =3&theater
adam
PRZYJACIEL
Posty: 1379
Rejestracja: 22 wrz 2006, 18:58
Lokalizacja: Niemcy

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: adam »

Stanisław Staszic - 190. rocznica śmierci

Dziś przypada 190. rocznica śmierci Stanisława Staszica, polskiego działacza oświeceniowego, naukowca, filozofa i męża stanu.
Stanisław Staszic urodził się przed 6 listopada 1755 r. w Pile w rodzinie mieszczańskiej.


http://www.prawy.pl/historia/921-stanis ... zis-trzeba
Awatar użytkownika
SA108
MODERATOR
Posty: 1763
Rejestracja: 21 kwie 2005, 19:45
Lokalizacja: Piła

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: SA108 »

W wydawanym w Warszawie "Tygodniku Illustrowanym" nr 3/1906 ukazał się artykuł H. Mościckiego "Pamiątki po Staszicu w Pile". W artykule znajdują się reprodukcje fotografii domu Staszica, kościoła św. Janów oraz znajdujących się w nim: tablicy pamiątkowej (obecnie w Muzeum Staszica) oraz "nieznanego portretu" Staszica (ciekawe, co się stało z tym portretem?). W tym numerze jest też obszerny artykuł o pomniku Unii Lubelskiej w Lublinie, powstałym z inicjatywy Staszica.

Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek
Awatar użytkownika
Krzysztof Ju
MODERATOR
Posty: 3134
Rejestracja: 23 sie 2012, 18:40

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: Krzysztof Ju »

pila.pl pisze:Obrazek

Piła doczekała się ławeczki Stanisława Staszica.

W ubiegłorocznej edycji budżetu obywatelskiego pilanie jako jedno z zadań tzw. osiedlowych wybrali ławeczkę Stanisława Staszica. Dzisiaj już wiemy jak będzie ona wyglądała. W ciągu najbliższych dni Zarząd Dróg i Zieleni w Pile podpisze umowę w sprawie realizacji tego projektu. Projekt jest w ostatniej fazie uzgodnień, możliwe że nastąpią jeszcze pewne kosmetyczne zmiany w jego wyglądzie, tym nie mniej wstępnie prezentuje się jak poniżej.

Obrazek

Ławeczka przedstawia osobę Stanisława Staszica podczas przeglądania pierwszego wydania jego dzieła „Przestrogi dla Polski” unoszącego zamyślony wzrok znad lektury w stronę osoby, która przysiada obok niego. W zamyśle Autora gest ten tworzy interakcję między rzeźbą a widzem, przybliżając postać utrwaloną w brązie jako człowieka, który żył w odległej czasowo epoce, ale był takim samym człowiekiem jak współcześni. Jako że Staszic kształcił się w Paryżu – ubrany jest we francuski strój, model z roku 1812. Konstrukcja ławki na której przedstawiona jest postać nawiązuje do ikonografii Ogrodów Łazienkowskich ujętych na akwarelach Zygmunta Vogla (z 1795 roku) oraz pałacu w Nieborowie i innych z tego okresu.

Projekt ławeczki wykonał dr Robert Sarnecki, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu na Wydziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby.

Ławeczka stanie na Placu Konstytucji 3 Maja. Koszt wykonania zadania to 125 tysięcy złotych.


Autor: J. Oburota
Źródło: www.pila.pl
Data wydania: 8 maja 2017
Awatar użytkownika
Krzysztof Ju
MODERATOR
Posty: 3134
Rejestracja: 23 sie 2012, 18:40

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: Krzysztof Ju »

Muzeum Stanisława Staszical pisze:Obrazek

Kilka dni temu Muzeum Stanisława Staszica w Pile nabyło do swoich zbiorów pierwodruk broszury „O statystyce Polski” autorstwa Stanisława Staszica. Pierwsze wydanie broszury w dwóch wariantach ukazało się w 1807 r. w Warszawie. Zostało wydrukowane w Drukarni Pijarów.

Broszura ukazała się w początkowym okresie istnienia Księstwa Warszawskiego. Staszic, jak sugeruje podtytuł broszury, zwracał się do tych, „którzy ten kraj chcą oswobodzić i którzy w nim chcą rządzić”. W broszurze nakreślił obraz kraju i jego zasobów pisząc o jego obszarze, bogactwach naturalnych, liczbie ludności, stanie rolnictwa, przemysłu i miast. Poza tym prognozował ile Polska może składać podatków i jaką liczbę wojska utrzymać. Wskazywał korzyści sojuszu i nawiązania kontaktów handlowych z Francją.

Staszic, który przeżył upadek Polski w XVIII w., miał świadomość szybko upływającego czasu i dziejowej szansy, jaka pojawiła się przed Polakami w osobie Napoleona Bonaparte. Swoją broszurę zakończył przestrogą dla rodaków zawartą w słowach: „Waleczny narodzie! Przestrzegam, użytkuj z czasu”.

Co niezmiernie interesujące i warte podkreślenia tekst Staszica zapoczątkował ożywioną dyskusję o stanie kraju w formie listów drukowanych na łamach „Gazety Warszawskiej”. Przedmiotem „publicznej między myślącymi rozmowy” tj. mówiąc dzisiejszym językiem debaty politycznej sprzed dwóch wieków była wszechstronna modernizacja kraju, unowocześnienie rolnictwa, poprawa stanu miast polskich, edukacja młodzieży, powiększenie bogactw krajowych. Debatowano również o dawnej sławie narodu polskiego, przyczynach jego upadku i konieczności podniesienia „ducha narodowego”. W dyskusji wzięło udział 23 autorów. Od kwietnia do grudnia 1807 r. w „Gazecie Warszawskiej” ukazały się 44 listy, które jeszcze w tym samym roku zostały wydane w oddzielnym druku zatytułowanym „Korespondencja w materiach obraz kraju i narodu polskiego rozjaśniających”.

Należy zaznaczyć, że wspomniana broszura po niespełna stu latach dała Staszicowi tytuł „prekursora polskiej myśli statystycznej”!

Egzemplarz zakupiony do zbiorów Muzeum jest zachowany w bardzo dobrym stanie. Jest oprawiony w twardą oprawę z tłoczonymi motywami geometrycznymi i roślinnymi i licznymi zachowanymi śladami pozłocenia. Na grzbiecie wytłoczono tytuł „O statystyce Polski”. Egzemplarz pochodzi z księgozbioru Jarosława Dolińskiego inżyniera chemika, profesora nauk technicznych oraz wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek


Źródło: fanpage Muzeum Stanisława Staszica na Facebooku
Data wydania: 5 listopada 2019
Awatar użytkownika
Krzysztof Ju
MODERATOR
Posty: 3134
Rejestracja: 23 sie 2012, 18:40

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: Krzysztof Ju »

Broszurka pt. "Trzy dokumenty z życia Staszica" z 1926 r. opracowana przez Zygmunta Kukulskiego. Poza biograficznym zarysem Staszica są tam też zdjęcia i mapki Piły z okresu międzywojennego. Wklejam bez okładek. Cała broszurka dostępna w bibliotece cyfrowej Polona.pl i tam też dostępna inna książeczka Kukulskiego o edukacji Staszica.

Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek Obrazek
Awatar użytkownika
Krzysztof Ju
MODERATOR
Posty: 3134
Rejestracja: 23 sie 2012, 18:40

Re: Literatura i poglądy Stanisława Staszica

Post autor: Krzysztof Ju »

Muzeum Stanisława Staszica pisze:
12. Spotkanie Staszicowskie

Niezmiernie miło nam zaprosić Państwa na kolejne, już 12. Spotkanie Staszicowskie. Zapraszamy Wszystkich, których fascynuje postać S. Staszica, jego idee i osiągnięcia. Zaproszeni prelegenci to znakomici znawcy tematu.

Mieszkańców Piły szczególnie może zainteresować jeden z tematów - Trzymam się przy prawach miasta. Rodzina Stasiców jako przywódcy "buntów" pilskich mieszczan w XVII i XVIII wieku - opracowany przez Pana Józefa Olejniczaka.

Zachęcamy do zapoznania się z programem wydarzenia.

spotkanie-staszicowskie-2023-1.jpg
spotkanie-staszicowskie-2023-2.jpg

Źródło: fanpage Muzeum Stanisława Staszica na Facebooku
Data wydania: 8 września 2023
ODPOWIEDZ

Utwórz konto lub zaloguj się, aby dołączyć do dyskusji..

Musisz być zarejestrowanym użytkownikiem, aby móc opublikować odpowiedź.

Utwórz konto

Zarejestruj się, aby dołączyć do Nas!
Zarejestrowani użytkownicy, mają dużo więcej przywilejów, związanych z użytkowaniem forum.
Rejestracja i korzystanie z forum jest całkowicie bezpłatne.

Zarejestruj się

Zaloguj się