Władze i polityka w Pile po 1945 roku

[Krzysztof Ju]

Jak wyglądały przygotowania do częściowo wolnych wyborów? Zobaczcie VIDEO

30 lat temu 4 czerwca 1989 roku odbyły się pierwsze częściowo wolne wybory. Był to przełom ustrojowy dla kraju i symboliczna data zakończenia w Polsce komunizmu.

Choć na bazie porozumienia przy okrągłym stole komuniści oddali tylko część swojej władzy to był to dla Polski przełom ustrojowy. Na jego podstawie wybrany został wtedy sejm kontraktowy w którym partia i jej ludzie mieli zagwarantowane 65 procent mandatów a opozycja 35 procent.

Pierwsze częściowo wolne wybory były także początkiem marketingu wyborczego. W Pile Henryk Stokłosa zorganizował wielki festyn na stadionie przy Żeromskiego gdzie można było zjeść darmową kiełbasę i napić się piwa. Do wygrania były także atrakcyjne nagrody.

- Znajomy wygrał ciągnik słyszałem. Tak było - wspomina mieszkaniec Piły.

Henryk Stokłosa dostał się do Senatu jako jedyny niezależny kandydat w kraju. Resztę mandatów zgarnęła Solidarność - w tym z terenu województwa pilskiego aktywny działacz opozycji - Zdzisław Nowicki. Był to nokaut dla władzy. Choć w Pile Solidarność nie miała silnych struktur.

- Trzeba pamiętać, że Piła w tamtym okresie była mocno zmilitaryzowana. Wojsko, szkoła policyjna. Rok 1980 to była zupełnie inna bajka, inny czas niż ten 1989 - mówi Marian Małecki, wiceprzewodniczący komitetu wyborczego Solidarności na region pilski w 1989 r.

Gdzie sklepy świeciły pustkami, a kraj pogrążał się w coraz większym kryzysie gospodarczym. Pomagało także powszechne niezadowolenie z panującego systemu. Jednak miasto stało wojskiem i milicją. Opozycja miała ograniczony dostęp do mediów. Bazowała na wiecach wyborczych. Przed drugą turą do Piły przyjechał nawet Jacek Kuroń i Bronisław Geremek promując swoich kandydatów.




PZPR z kolei chciała aby na jej liście znalazł się także mundurowy związany z Piłą. Padło na Zenana Kułagę.

- Panie pułkowniku pan jest tu jednym z najbardziej znanych wśród społeczeństwa żołnierzy, a jednego żołnierza musimy wystawić na listę. Lista jest już skonstruowana, już jest siedmiu kandydatów, komitet już ją przygotował. Będzie pan pewnie na końcu tej listy, ale trudno. Mam to rozumieć jako polecenie służbowe panie generale? Tak chciałbym żeby pan to przyjął. Rozkaz - powiedziałem - cytuje gen. Zenon Kułaga, były poseł.

I tak ówczesny dowódca 6 Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego w Pile wystartował do Sejmu z ósmej pozycji z listy PZPR. I mimo że partia stawiała wtedy na nauczyciela z Rogoźna Zdzisława Hinza i prokuratora Zbigniewa Pawlaka to właśnie Zenon Kułaga otrzymał w I turze około 30 tys. głosów. W drugiej już około 70 tys. Był to drugi wynik w kraju jaki osiągnął kandydat z listy PZPR. Drugim z tej listy w Sejmie był nauczyciel z Wałcza Jerzy Susek, trzecim działacz ZSL. Dwa mandaty powędrowały do opozycji. Także dzięki lokalnym działaczom.

- Owszem pewne doświadczenia były z internowania, ale o tych sprawach się nie myślało. To się robiło naturalnie. Jest okazja, trzeba w tym jakoś uczestniczyć, trzeba to co jest możliwe do zrobienia to należy zrobić - dodaje Marian Małecki, wiceprzewodniczący komitetu wyborczego Solidarności na region pilski w 1989 r.

Finał był taki, że z listy Solidarności do Sejmu weszli leśniczy Lech Kozaczko i Kazimierz Błaszczyk. Do senatu wspomniani: Zdzisław Nowicki i Henryk Stokłosa. W wyborach do senatu przepadł lansowany przez partię ówczesny wojewoda pilski Zbigniew Rosiński. Frekwencja w województwie pilskim była najwyższa w kraju i wyniosła około 60%. Sejm kontraktowy połączył dwie podzielone strony.

- Gdzie oczywiście były swary, były różnego rodzaju kłopoty z komunikacją, ale jednak ten system sam rozpracował cała gospodarkę od nowa. Stworzyliśmy cały system prawny dotyczący gospodarki, polityki, spraw społecznych, a więc był to niezwykle owocny Sejm - zapewnia gen. Zenon Kułaga, były poseł.

Po wyborach powołany został rząd Tadeusza Mazowieckiego i rozpoczął się okres przeobrażeń w kraju. A zdjęcia z tego okresu można obejrzeć na wystawie w Regionalnym Centrum Kultury.


Autor: Artur Maras
Źródło: www.asta24.pl
Data wydania: 6 czerwca 2019

[Krzysztof Ju]

Zmarł Antoni Gawroch, były przewodniczący pilskiej Solidarności

Zmarł Antoni Gawroch, były przewodniczący pilskiej Solidarności. W stanie wojennym był internowany we Wronkach i w Gębarzewie. Miał 71 lat.

- W wielkim smutku żegnamy naszego Kolegę ś.p. Antoniego Gawrocha, wieloletniego przewodniczącego NSZZ „Solidarność” oddziału w Pile, członka Prezydium Zarządu Regionu Wielkopolska NSZZ „Solidarność” oraz członka Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Rodzinie składamy wyrazy głębokiego współczucia - Zarząd Regionu Wielkopolska NSZZ „Solidarność” - czytamy na FB Tadeusza Krupy.

Antoni Gawroch to legenda pilskiej „Solidarności”. Przewodniczącym Zarządu Regionu Pilskiego „Solidarność” został w 1992 roku. Wcześniej pracował w czarnkowskim Meblomorze, gdzie zakładał struktury związku. 13 XII 1981 internowany w Ośrodku Odosobnienia we Wronkach i Gębarzewie, zwolniony w marcu 1982 roku. Do1989 działacz podziemnych struktur „S”.

Od 2006 (po włączeniu Regionu Pilskiego do struktury wielkopolskiej) wiceprzewodniczący ZR Wielkopolska. Wyróżniony Medalem 25-lecia „S” (2005).
***

Msza św. za ś.p. Antoniego Gawrocha zostanie odprawiona 13 listopada br. o godz. 12.00 w kościele pw. Św. Marii Magdaleny w Czarnkowie, ul. Kościelna 1. Uroczystości pogrzebowe odbędą się 13 listopada br. o godz. 13.00 w Czarnkowie na Cmentarzu Parafialnym, ul. Kościuszki.


Źródło: www.asta24.pl
Data wydania: 9 listopada 2019