"Pilskie" Królowe

Okres gdy Piła była w granicach Polski, czyli od powstania osady do 1772 roku i 1807-1815.
Kapralq
MODERATOR
Posty: 205
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 93 razy
Polubiono: 129 razy

"Pilskie" Królowe

Post autor: Kapralq »

W znakomitym artykule o początkach miasta Piły w czytelni, możemy przeczytać wzmiankę, że starostwo ujsko-pilskie w XVII wieku było ustanawiane jako oprawa dla polskich królowych, poczynając od królowej Konstancji kończąc na królowej Eleonorze.

Król elekcyjny nie posiadał w Polsce swojej ziemi prywatnej, wiec takie oprawy musiał zatwierdzać sejm. Wiązało się to z różnymi rozgrywkami politycznymi między królem a opozycją, najczęściej niechętną także w sprawach małżeńskich władcy. Zygmunt III Waza, bo za czasów jego panowania starostwo pilsko-ujskie stało się zabezpieczeniem wiana królowej, miał bardzo silną opozycję. Szlachta nieprzychylnie patrzyła na związki Wazów z Habsburgami, a przecież król poślubił swoje dwie wybranki z tego rodu. Pan Maciej Usurski w wyżej wymienionym artykule napisał, że pierwszą królową, która posiadła starostwo ujsko-pilskie była druga żona Zygmunta - Konstancja Habsburżanka w 1609 roku. Faktycznie w tym roku po czteroletnich "walkach" sejm zgodził się na ustanowienie oprawy dla królowej.

GridArt_20250414_210254823.jpg


Ale czy była ona pierwszą królową, regentką tych ziem? W dziele Promptuarium Legum Et Constitutionum Regni ac Magni Ducatus Lithuaniæ Augustyna Kałudzkiego

Kołudzki, Augustyn ( -1720) - Promptuarium Legum Et Constitutionum Regni ac Magni Ducatus Lithuaniæ [...] - - 063153e4-dc38-4150-9b51-41ecf2d9b4bf.jpg


Możemy znaleźć pod datą 1593 r. zapis, że oprawę na dobra Vście z Piłą otrzymała królowa... nie mogła być to Konstancja. Tylko jej siostra Anna, pierwsza żona Zygmunta III Wazy.


GridArt_20250414_204250211.jpg


Co ciekawe po jej śmierci w 1598 roku sejm zgodził się na przejęcie jej oprawy przez syna Władysława, późniejszego króla. Sytuację tą wyprostował sejm w 1607 r. znosząc oprawę królowej Anny.

Kolejnymi "pilskimi" królowymi były:
- Cecylia Renata Habsburżanka, pierwsza żona Władysława IV (?) w źródle nie wymienia się starostwa ujsko-pilskiego, całość tekstu niżej.
- Ludwika Maria Gonzaga, jego druga żona. I po śmierci Władysława, żona jego brata króla Jana Kazimierza.
- Eleonora Habsburżanka, żona Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

GridArt_20250414_210522515.jpg
GridArt_20250414_213118830.jpg


O politycznych zawirowaniach związanych z nadaniami opraw dla królowych można przeczytać w pracy Tadeusza Szulca pt."Oprawa posagu królowych w szlacheckiej Rzeczypospolitej".


GridArt_20250414_213734996.jpg


Pozdrawiam.

Źródła:
1. https://polona.pl/preview/d7b35d02-ada5 ... 495ae969e9
2. https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/ ... _Szulc.pdf
ODPOWIEDZ

Utwórz konto lub zaloguj się, aby dołączyć do dyskusji..

Musisz być zarejestrowanym użytkownikiem, aby móc opublikować odpowiedź.

Utwórz konto

Zarejestruj się, aby dołączyć do Nas!
Zarejestrowani użytkownicy, mają dużo więcej przywilejów, związanych z użytkowaniem forum.
Rejestracja i korzystanie z forum jest całkowicie bezpłatne.

Zarejestruj się

Zaloguj się