Ślady bitwy pod Ujściem w 1655 r.

[SA108]

Bitwa pod Ujściem miała miejsce w dniach 24-25 lipca 1655 r. Rozegrała się ona pomiędzy 17-tysięczną armią szwedzką dowodzoną przez marszałka Arwida Wittenberga a 15-tysięczną armią pospolitego ruszenia szlachty wielkopolskiej pod dowództwem wojewody poznańskiego Krzysztofa Opalińskiego oraz wojewody kaliskiego Karola Grudzińskiego. Niestety, bitwa zakończyła się klęską słabo wyszkolonego wojska polskiego i kapitulacją, w wyniku której cała Wielkopolska znalazła się pod panowaniem szwedzkim. W okolicach Ujścia odnaleziono wiele śladów po tej bitwie (podaję za artykułem Marka Fijałkowskiego z "Kroniki Wielkopolski"):
Dziembówko:
- dębowe pale mostu na Noteci, przez który przeprawiała się armia szwedzka; ich wiek określono na XV-XIX w.
Dziembowo:
- w XIX w. podczas kopania torfu odnaleziono szkielet szwedzkiego oficera wraz z koniem, zbroją i hełmem
- w 1933 r. w okolicy cmentarza znaleziono szkielety ludzkie z bronią białą
- w czasie II wojny światowej podczas kopania torfu odkryto okutą metalem skrzynię
Rzadkowo:
- na wzgórzu zwanym "Śmiertną Górą" według legendy oddział szwedzki został napadnięty i wymordowany przez miejscowych chłopów
Ługi Ujskie:
- w latach 60tych znaleziono tu pałasz szwedzki (obecnie w zbiorach Muzeum Okręgowego w Pile)
- wśród łąk niedaleko szosy Piła-Ujście znajduje się sztuczny nasyp o regularnym kształcie, obsadzony starymi dębami
Ujście:
- w okolicach stacji kolejowej znajdowały się wały ziemne usypane przez wojska polskie w 1655 r., zwane "szwedzkimi okopami"; częściowo zniszczono je w 1912 r. podczas budowy linii kolejowej oraz budowy osiedla w okresie międzywojennym; ostatni, zachodni fragment wałów zniknął latem 1999 r.
Motylewo:
- w 1998 r. podczas budowy domu odkryto szkielety dwóch koni rasy Oldenburg
Piła:
- w okresie potopu szwedzkiego w Pile zmarł z ran oficer szwedzki; pochowano go na cmentarzu przy kościele św. Janów
Mirosław Ujski:
- na terenie majątku ziemskiego znajdowały się mogiły prawdopodobnie żołnierzy polskich poległych w bitwie; obecnie nie ma jednak po nich śladu.

[ClausVonStauffenberg]

Prawie jak zawsze pospolite ruszenie nawaliło. :evil:

[piotr k]

W dziele Samuela Pufendorfa z roku 1696 " De rebus a Carolo Gustavo Sueciae rege gestis commentariorum libri septem" jest piękna litografia przedstawiająca rozmieszczenie wojsk szwedzkich i polskich pod Ujściem. Nie mogę jej namierzyć w necie, a mam ją w książce z bardzo słabym skanem. Widok z północy na południe (czyli Ujście na górze mapy). Jak zdobędę to wkleję.
W ostateczności ją zeskanuję.
A wracając do pospolitego ruszenia to nie ono nawaliło tylko jego dowódcy. Za namową Hieronima Radziejowskiego, wojewoda poznański Krzysztof Opaliński i wojewoda kaliski Karol Andzrzej Grudziński poddali się bez walki.
Bez komentarza.

[Mistrz]

Ale szlachta też nie za bardzo paliła się do walki, ponieważ był to okres żniw.

[BOGDAN]

Czyli jak uczy matka - historia, najwięcej muszą dla Ojczyzny ci najmniejsi. Pracowć dla Niej, bronić i umierać. Zawsze była, jest i będzie jakaś "szlachta", która uważa się za "stworzonych" do wyższych celów i ma Ojczyznę w .........

[piotr k]

Dodałem rzeczoną grafikę trzy posty powyżej (może ktoś nie zaglądał do tego postu od dawna).
piotr

[hose]

Pamiętam że kiedyś na forum były informacje i zdjęcia z miejsca gdzie był szwedzki most (przeprawa). Pamiętam, że jest zachowany jeszcze nasyp z obu stron rzeki. Ostatnio zainteresowałem się tym zagadnieniem, a bardziej eksploracją pól między os. MOtylewo, a Ujściem. Czy temat tej przeprawy został usunięty czy też ja nie mogę tego znaleźć. Proszę o odpowiedź, namiar lub coś w tym stylu. Z góry dziękuję i służę pomocą.

[SA108]

Pewnie chodzi Ci o ten post: http://forum.dawna.pila.pl/viewtopic.php?p=498#498
Zdjęć już nie ma, ale może Mistrz zamieści je jeszcze raz :)

[Mistrz]

Służę pomocą :wink:

[hose]

Czy to miejsce jest gdzieś w okolicach Byszek? Jest tam jakaś droga, którą można dojechać samochodem lub rowerem? Ja znalazłem taką mapkę, może z tej samej książki.

[hose]

Ponawiam pytanie: Gdzie mniej więcej znajduje się ten nasyp po moście. Czy to na Gwdzie czy na Noteci?

[Mistrz]

Jest to na Noteci. Należy dojechać do Dziembówka tą szosą bardziej południową (jadąc od Dziembowa) i po przejechaniu przez przejazd kolejowy nie jechać w prawo asfaltem, ale pojechać prosto gruntową drogą, aż do Noteci. Na mapach topograficznych to miejsce jest dobrze widoczne, niestety, nie mam skanera.

[ślimak]

Witam

Staram się zorientować w tej mapie zamieszczonej przez hose, ale nie mam pomysłu, początkowo myślałem że jest to widok ze wschodniego zbocza ujskiego wąwozu, widok w kierunku zachodnim (m.in. na ujście Gwdy do Noteci) .

W jakiej książce znaleźliście te ryciny?

[zibi]

Witam

Muszę poprawić szanownego kolegę. Mianowicie nie jest to litografia (technika znana w XIX w), lecz miedzioryt. Przedstawia on sytuację z dnia 15 lipca 1655 (mam takowy w swoich zbiorach) jest on inaczej (odwrotnie) zorientowany aniżeli typowa mapa, północ jest na dole karty E. Dahlberg był inżynierem i kartografem (samoukiem choć bardzo zdolnym) przeszedł całą kampanię sporządzając szkice, a na podstawie nich zrobił tablice miedziorytowe.
Oczywiście Ujście to miedzioryt zamieszczony przez pana Piotra K

[mateusz]

Hmm, czy jest szansa wykopania czegoś z owego roku w okolicach Ujścia i jak możecie to podajcie jakieś miejsca, wpisując ich nazwę i lokalizację, gdzie najszybciej coś znajdę THX:). Czy w okolicach Piły lub Ujścia ktoś z was znalazł coś związanego z husarią?

[zibi]

Witam, tak ja znalazłem w 1980 r w okolicach Motylewa grot kopi husarskiej.

[marasxt]

Bliżej Motylewa i Dziembowa to pewnie są jakieś szanse na znalezienie czegoś po Szwedach, ale im bliżej Ujścia tym gorzej bo to torfowiska, a torf ma to do siebie, że dobrze konserwuje, ale też wchłania fanty z biegiem czasu coraz głębiej. Tak jak napisał SA108 wszelkie znaleziska są zazwyczaj przypadkowe i to najczęściej podczas pozyskiwania torfu. Może kolega zibi pochwali się nam w jakich okolicznościach znalazł ten grot. Moja propozycja to "Śmiertna Góra" choć już eksplorowana, ale zawsze.

[zibi]

Witam. Szczegóły znaleziska zatarły się w pamięci było to bowiem 27 lat temu. Ale coś tam jeszcze pamiętam chodziłem wtedy do zespołu szkół mechanicznych (dziś zdaje się ul Ceglana) z kolegą Andrzejem K. mieszkającym w Motylewie. Często bywałem u niego i właśnie podczas takich odwiedzin szwendaliśmy się po okolicy. I właśnie podczas jednej z takich ''wycieczek'' znaleźliśmy opisany grot, leżał ot tak sobie na wierzchu. Wtedy nie wiedziałem, że jest to grot kopi husarskiej w formie i kształcie był bardzo podobny do grotu należącego niegdyś do pana Feliksa Scibały (publikowany w wielu książkach) a który dziś jest własnością mego przyjaciela pana Macieja Dukowicza (z Poznania). Dziś dałbym za niego każde pieniądze.
Błędy młodości każdy je robi :wink:
pozdrawiam zibi

[mateusz]

Hmm czy moglibyście opisać albo jakąś mapkę dać gdzie jest ta Śmiertna Góra?

[marasxt]

"Śmiertna Góra" znajduje się po prawej stronie drogi z Rzadkowa do Morzewa. Z tego co się właśnie dowiedziałem to jest to teren prywatny, porośnięty lasem i służy za lokalne śmietnisko. Kolega, który tam kiedyś kopał znalazł tylko parę monet z PRL-u, oczywiście poza śmieciami.
Powodzenia.

[arturw89]

wiem, ze minęło trochę czasu od ostatniego wpisu w tym temacie ale chciałbym. podać łatwiejszą drogę dojazdu do mostu, który był przeprawą szwedzką na Noteci w Ujściu. wystarczy dojechać z Piły do Ujścia i za ratuszem skręcić w lewo i jechać/iść cały czas prosto i dojdziemy/dojedziemy do pozostałości po moście. Droga w b. dobrym stanie często tam chodzę (jestem z Ujścia). Aaaa jeszcze chciałbym nawiązać do mapy zaprezentowanej wyżej. można ja zobaczyć przemalowana na ścianie w Ujskim Domu Kultury. Jest bardzo szczegółowo oddana. pozdrawiam

[marasxt]

04.10.2008 w wąwozie schodzącym do Noteci znaleziono szwedzki srebrny solid Krystyny, bity w Rydze w roku 1653. :lol:

[sęp]

Witam, czy znajdę kogoś chętnego do wspólnego eksplorowania okolicy wykrywaczem?
Pozdrawiam

[darek0878]

Polecam książki w temacie: "Tajemnicza Wielkopolska" Z. Rola, Kronika Wielkopolski nr 1, rok 2004 od str. 18 "Poszukiwania śladów bitwy pod Ujściem".

[szopan]

Witam Wszystkich,
Temat stary, ale... mam pytanie.
Jestem nowym mieszkańcem Piły - byłem dzisiaj w okolicach Dziembówka przy Noteci i...
Znalazłem bardzo starą podkowę... Czy możliwe jest aby pochodziła z czasów Potopu? Można to w jakiś sposób doprecyzować?
Dodam, że nie wygląda to na wyrób współczesny lub sprzed jednego stulecia.
Pozdrawiam :D