Wilhelmsplatz 18

[pavvlo]

Na skrzynkę DP wpłynął dzisiaj taki e-mail:

Hallo,
da ich leider kein polnisch spreche, hoffe, ich sie können mich verstehen...
Meine mutter ist 1937 in schneidemühl geboren.
Sie sucht verzweifelt ein bild von dem haus, in dem sie geboren ist, Wilhelmsplatz 18.
Ihr geburtsname ist sonnenburg. Ihr vater hatte in diesem haus eine gaststätte. Es war ein eckhaus.
Können sie uns vielleicht helfen?

Ganz herzliche grüße
Birgit Zeiner

Po przetłumaczeniu przez translator Google wygląda to tak:

Witaj,
bo nie mówi po polsku, mam nadzieję, że może mnie zrozumieć...
Moja matka urodziła się w 1937 roku w Pile.
Ona rozpaczliwie pragnie zdjęcie domu, w którym się urodziła, Wilhelmsplatz 18.
Moje nazwisko jest Sonnenburg. Mój ojciec był w tym domu restauracja. To był rogu budynku.
Można może nam pomóc?

Najcieplejsze pozdrowienia
Birgit Zeiner

Trudno mi dokładnie zlokalizować budynek przy Wilhelmsplatz 18. Podpowiedzią w mailu jest to, że był to narożny budynek i znajdowała się w nim restauracja? Może ktoś z Szanownych Forumowiczów pomoże rozwikłać tą zagadkę? Wskazane są też zdjęcia :)

Ps. W odpowiedzi na maila podam linka do tego tematu.

[wojtaq]

Przepraszam Paweł, że wcinam się trochę w tego posta, ale tłumaczenie Googla było niedoskonałe, więc po drobnej korekcie prośba Birgit Zeiner brzmi m/w tak:

Witam,
niestety nie mówię po polsku, ale mam nadzieję, że mnie zrozumiecie.
Moja matka urodziła się w Schneidemühl w 1937 roku. Ona poszukuje desperacko fotografii domu, w którym się urodziła na Wilhelmsplatz 18. Nazwisko rodowe matki Sonnenburg. Jej ojciec miał w tym domu restaurację. To był dom narożny.
Może moglibyście nam pomóc?

Pozdrawiam najserdeczniej
Birgit Zeiner


Tyle z listu, a moje ustalenia wskazują, że dom o podanym adresie zajmował całą działkę oznaczoną czerwonym kółkiem na poniższym fragmencie planu miasta:

[pavvlo]

Wysłałem dodatkowe zapytanie o nazwę tej restauracji, może wtedy będzie łatwiej zlokalizować ten budynek. Swoją drogą, kamienica musiała się znajdować w bardzo bliskim sąsiedztwie Starej Poczty (dzisiejszym budynku telekomunikacji) która miała nr 16.

[czeslaw]

Wojtek, sugerujesz ten budynek?

[pavvlo]

W ekspresowym tempie dostałem odpowiedź:

Hallo, sehr gern :)
Es hieß Wie meine Mutter sonnenburg. Mein Opa hatte es von dem Vorgänger hr. Horwitz abgekauft. Mehr weiß ich leider nicht...

Herlichen dank und Liebe grüße
Birgit zeiner

Wojtuś, proszę przetłumacz wiadomość jak należy bo na Google to specjalnie liczyć nie można.

[wojtaq]

Proszę bardzo! Tłumaczenie jest proste, a ja mam frajdę :)

Restauracja nosiła nazwę Sonnenburg, jak moja Mama. Dziadek kupił (dom/restaurację?) od poprzedniego właściciela o nazwisku Horwitz. Niestety, nic więcej nic nie wiem...

Serdecznie dziękuję i pozdrawiam
Birgit Zeiner

Czesław, ja wczoraj późnym wieczorem zerknąłem na plan i oznaczyłem nieruchomość. Nie miałem już dość czasu na przejrzenie fotografii, ale to będzie jeden dom i nie jest wykluczone, że trafiłeś w punkt!

[czeslaw]

Jeszcze takie znalazłem. Widoczek budynku z postu powyżej, ujęcie z drugiej strony.


Kolejne, widoczny fragment tego budynku (po prawej za zegarem, fragment szyldu KA... , L. Warsch...).


To chyba tyle. :D

[kolega]

To musi być budynek obok Rassmanna, ta Pani wcześniej się ze mną kontaktowała i napisała, że budynek kupił Pan Horwitz i obok był budynek w którym mieścił się fotograf Rassmann... Nie wiem tylko kto to był Horwitz...
Wspominała, że to w kierunku stacji bezynowej...

[J23]

Witam wszystkich i podaję rozwiązanie zagadki!
Dom na placu Wilhelma pod numerem 18 znajdował się przy północnej pierzei placu u zbiegu z dawną ulicą Wielką Kościelną. Stał praktycznie naprzeciwko stacji benzynowej Esso zbudowanej w tym miejscu po spaleniu i rozebraniu synagogi w 1938 r. Właścicielem domu był kupiec Werner Sonnenburg (tak zapisano w księdze adresowej miasta Piły z 1938 r.). Pan Sonnenburg prowadził lokal, który w przywołanej powyżej księdze jest zaklasyfikowany w kategorii "Gospody i karczmy". Gdyby ktoś chciał zarezerwować stolik podaję nr telefonu 2569 :D Wcześniej właścicielem domu był kupiec Jacob Horwitz, wymieniony w księdze adresowej miasta z 1930 r.
Narożna kamienica w której na parterze znajdował się dom handlowy kupca Warschauera, a na piętrze atelier fotograficzne Paula Rassmanna rzeczywiście miała nr 18, ale należała do ul. Arsenałowej. Nawiasem mówiąc często identyfikacja domów na podstawie numeracji posesji jest bardzo trudna. Dla mnie pomocą w tym jest fragment planu miasta z naniesioną numeracją posesji, niestety tylko fragment ale przynajmniej obejmujący większą część centrum Piły.

A teraz ikonografia. Niestety poza pocztą, synagogą i narożnym budynkiem przy południowej pierzei placu, w którym mieściła się apteka ikonografia tego miejsca jest bardzo uboga. Udało mi się jednak "wygrzebać" ze swojego archiwum zdjęciowego fotografię z domem, o którym mowa (obiekt po prawej na zdjęciu). Mam nadzieję, że fotografia Panią usatysfakcjonuje. Dołączam też fragment planu Piły z oznaczeniem miejsca (kolor zielony) gdzie ten dom stał.

Pavvlo jeżeli jest taka potrzeba podrzuć mi na priva mail tej Pani, to wyślę jej ten sam tekst w wersji niemieckiej.
Pozdrawiam

[pavvlo]

Pavvlo jeżeli jest taka potrzeba podrzuć mi na priva mail tej Pani, to wyślę jej ten sam tekst w wersji niemieckiej.

Maciej, ten temat jest obserwowany przez syna tej pani więc śmiało możesz tłumaczenie wrzucić tutaj. Dokleję je do twojego posta.

[pavvlo]

Przyszedł e-mail z odpowiedzią. Kto chętny do przetłumaczenia? Wojtek czy Maciej?
W załączniku zdjęcia rysunków technicznych omawianego budynku.

Haben sie recht herzlichen dank für ihre Bemühungen. Leider ist das Elternhaus (noch) nicht dabei. Meine Mutter hat grundrisse von damals, diese sende ich ihnen in der Anlage mit zu. das Haus war auf der Ecke wilhelmsplatz/große kirchenstrasse. Der Haupteingang zum Haus (nicht der eckeingang zum Geschäft) war genau gegenüber dem wilhelmsplatz, der Eingang hatte stufen,die front hatte im obergeschoss 3 Fenster und darunter ein schaufenster. Das fotogeschäft rassmann (aber nicht das eckgeschäft rassmann) war links angrenzend. Zum eckeingang führten 2 stufen in das geschäft runter. Aus dem Fenster neben dem eckeingang hat man direkt auf die Tankstelle gesehen. Aus dem Fenster am Ende des Hauses (neben rassmann) blickte man auf die Synagoge des wilhelmsplatzes. Auf der rechten Seite der ecke des Hauses waren 2 oder 3 Schaufenster, dann ein Eingang ohne stufen. Dann ein Tor zum Hof. Daneben ein Gebäude, wo ein Schuster wohnte und arbeitete. Diagonal zur Ecke war die Post, die heute noch steht. Ich hoffe, dass die Angaben weiterhelfen.

Vielen dank im voraus und herzliche grüße Birgit Zeiner

EDIT: W drugim e-mailu dostałem tą samą wiadomość ale już po polsku:

Chciałabym podziękować bardzo serdecznie za wszelkie starania. Niestety dom rodziców tu się nie znajduje. Moja mama posiada tamtejsze szkice gruntów, które przesyłam w załączniku. Główne wejście do domu (a nie do sklepu) znajdowało się dokładnie na przeciwko Placu Wilhelma (Wilhelmplatz), wejście posiadało schody, z przodu na pierwszym piętrze 3 okna, a ponizej okno wystawowe. Sklep fotograficzny Rossmann (a nie narozny sklep Rossmann) graniczył po lewej stronie. Do wejścia na rogu prowadziły 2 stopnie do sklepu na dole. Z okna obok wejścia narożnego widać było bezpośrednio stację benzynową. Z okna na końcu domu (obok Rossmana) widać było Synagogę na Placu Wilhelma. Po prawej stronie rogu domu były 2 lub 3 okna wystawowe, i wejście bez schodów. Następnie brama na podwórze. Obok stał budynek, gdzie mieszkał i pracował szewc. Po przekątnej była poczta, która stoi do dziś. Mam nadzieję, że to pomoże, dziękuję z góry i pozdrawiam.

Birgit Zeiner

[pavvlo]

Budynek ze szkicu idealnie pasuje do tego którego zdjęcie przedstawił J23. Czyli faktycznie, zagadka rozwiązana. Mimo to, jak ktoś znajdzie jeszcze zdjęcia tej kamienicy to proszę wrzucać.

[pavvlo]

Kolejny e-mail do przetłumaczenia:

Viel dank für das veröffentlichen der Skizzen. Und danke demjenigen, der ein passendes Foto gemailt hat. :)
Schön wäre noch ein Foto vom gesamten Haus, das würde meiner Mutter so viel bedeuten.
Ganz herzlichen dank allen, die geholfen haben und werden.

LG Birgit Zeiner

[wojtaq]

Bardzo dziękuję za zamieszczenie szkiców. Dziękuję zwłaszcza osobie, która wysłała właściwą fotografię. Byłoby miło zobaczyć inne zdjęcia tego domu, co wiele znaczy dla mojej Matki. Z całego serca dziękuję wszystkim, którzy okazali lub okażą pomoc.

Serdeczne życzenia
Birgit Zeiner

[wojtaq]

Tak już poza protokółem, to normalnie po ludzku wzruszyłem się całą sprawą. Pozornie banalna, lecz kryje w sobie tak wiele emocji, tyle nadziei i, co dla mnie najważniejsze, świadczy o ciągłości społecznej. Teraz my jesteśmy spadkobiercami świadomości pokoleń...

Gratulacje dla J23 za rzeczową i celną odpowiedź!

[Jaca]

Witam.
Mam prośbę, czy zechcielibyście poprosić tych Państwa Zeiner o przesłanie zeskanowanych rysunków tego budynku do opublikowania tutaj na Dawnej Pile - fotografie są dosyć niewyraźne. Projekt tego budynku niewątpliwie stanowi wartość historyczną i pokazuje całą zabudowę obiektu, wraz z podwórkiem wewnętrznym. Z tego co widać na jednym ze zdjęć rysunki są wpięte w segregator z innymi starymi dokumentami. Może mają jakieś mapy otoczenia tego budynku ze stacją benzynową, pocztą. Zapytajcie proszę jeśli to nie problem.

[pavvlo]

Mentorem tego tematu jest od samego początku wojtaq i to jemu przekaże pałeczkę w formie e-maila do wspomnianej Pani.
Na pewno, poza skanami wyniknie z tej korespondencji wiele innych ciekawych historii na temat tego budynku.

[Jaca]

Pavvlo, dziękuję za szybką reakcję. Mnie bardzo interesują stare projekty pilskich obiektów. Pozostaje zatem czekać na rozwój wydarzeń.

[J23]

Witam!
Jako uzupełnienie tematu wrzucam jeszcze trzy fotografie, na których lepiej lub gorzej widać wspomniany dom. Pierwsza to fragment karty pocztowej z ok. 1911 r. Widoczny pośrodku na drugim planie obiekt to tytułowy dom. Druga to fragment zdjęcia lotniczego z ok. 1916 r. przedstawiający Śródmieście. Na tej fotce warto zwrócić uwagę, że mamy jeszcze gmach cesarskiej poczty przed rozbudową. Nie ma jeszcze skrzydła przy ul. Pocztowej. Trzecia fotografia to fragment zdjęcia z sierpnia 1944 r. Zdjęcie wykonano już po zniszczeniu i rozebraniu synagogi stąd na placu Wilhelma pozostały jedynie drzewa.



Opis do zdjęć lotniczych:
1 - dom przy ul. Wilhelma 18
2 - synagoga/plac po synagodze
3 - poczta przed rozbudową/poczta po rozbudowie
4 - apteka
5 - ul. Arsenałowa 18 dom handlowy Warschauera i zakład fotograficzny P. Rassmanna
6 - stacja benzynowa Esso

Podobnie jak Jaca jestem bardzo zainteresowany dobrymi skanami wrzuconych na stronę rysunków. Niektóre są słabo czytelne. Napiszę krótki tekst po polsku i niemiecku z prośbą do właścicielki planów o udostępnienie skanów administratorowi naszej strony.
Pozdrawiam

[Jaca]

J23 świetne zdjęcia wyszperałeś.

[J23]

Sehr geehrte Frau Birgit Zeiner,
ich freue mich, dass Sie auf unsere Webseite Ihre Familienhaus auf dem Foto gefunden konnte. Ich habe mit grosse Interesse die Fotos mit Zeichnungen den Plaenen - aus Ihre Sammlung angesehen. Genau so wie Kollegen auf Webseite "Dawna Piła", seit viele Jahren beschaeftige ich mich mit den Fotos und Plaene, Buecher und Akten mit Stadt Piła (Schneidemuehl) verbunden - Sammlung. Ich moechte fragen - koennen wir um Scan den Plaene des Haus an Wilhelmsplatz 18 zugaenglich machen zu bitten? Es laesst uns besser den Schlupfwinkel der Stadt kennen. Wenn es Moeglichkeit waere, bitte das Scan an E-Mail des Herr Paweł - Verwalter der Webseite schicken.

Wenn Sie fuer alte Fotos der Stadt Schneidemuehl interessieren, empfehle ich Ihr den Album "Es war so eine Stadt. Schneidemuehl auf die alten Postkarten 1896-1944". Der Bildband wurde zum 500-jaehrige Jubilaeum der Bestaetigung des Stadtrechtes von Schneidemuehl (Piła) 1513-2013 herausgegeben. Ueber den sechshunderten Postkarten zeigen die alte Stadt Schneidemuehl - Stadtsgebaeude, Kirchen, Hotels, Restaurants, Bahnhof, Alltagsleben die ehemeligen Stadtbewohner, Schneidemuehler Garnison, Parke, Seen, Merkwuerdigkeiten. Zum Abbildungen liegen die umfangreiche, historische Erklaerungen bei. Der Bildband ergaenzt die Verlegerliste der Schneidemuehler Postkarten, des deutsch-polnische Woerterbuch mit den Ortschaftsnahmen, alte Stadtplan und ausgewaehlte Bibliographie. Ich helfe Ihr gern bei Einkauf und Versand.
Mit freundlichen Gruessen
Maciej/J23

I to samo po polsku

Szanowna Pani
Cieszę się, że mogła Pani na naszej stronie internetowej odnaleźć zdjęcia rodzinnego domu. Ze swej strony z wielkim zainteresowaniem oglądałem fotografie rysunków i planów z Pani zbiorów. Podobnie jak koledzy prowadzący stronę internetową "Dawna Piła" od lat zajmuję się gromadzeniem fotografii, planów, dokumentów i publikacji związanych z historią Piły. Chciałbym zapytać, czy moglibyśmy prosić o udostępnienie skanów planów domu przy Wilhelmsplatz 18. Pozwoli nam to lepiej poznać ten zakątek miasta. Jeżeli będzie to możliwe proszę przesłać skany na adres mailowy Pana Pawła administratora strony internetowej "Dawna Piła".
Z poważaniem

W drugim akapicie wspomniałem o albumie "Było takie miasto" w wersji niemieckiej i krótko opisałem jego zawartość.