Kalina na pocztówkach

Awatar użytkownika
SA108
MODERATOR
Posty: 1794
Rejestracja: 21 kwie 2005, 19:45
Lokalizacja: Piła
Polubił: 3 razy
Polubiono: 36 razy

Kalina na pocztówkach

Post autor: SA108 »

Osada znana pierwotnie jako Motylewski Most (niem. Motylewobrück) powstała prawdopodobnie w drugiej połowie XVIII w. przy moście na Gwdzie na tzw. Drodze Królewskiej do Kaczor, omijającej Piłę od południa. W 1881 r. otwarto przystanek osobowy na linii kolejowej Piła-Poznań. Na przełomie XIX i XX w. Kalina dzięki działającej tu restauracji stała się popularną miejscowością letniskową. W 1906 r. w ramach germanizacji polskich nazw miejscowych nazwę Motylewobrück zmieniono na Königsblick ("Królewski Widok"). Od 30 marca do 13 września 1920 r. Kalina przejściowo znajdowała się w granicach Polski, jednak ostateczne wytyczenie przebiegu granicy pozostawiło ją po stronie niemieckiej. Obecną nazwę - Kalina - miejscowość uzyskała w 1947 r. (historycznie Kaliną nazywano folwark znajdujący się niegdyś przy drodze do Dziembowa, po polskiej stronie dawnej granicy).
Poniższe pocztówki pochodzą ze zbiorów Krzysztofa Świniarskiego.

Drewniany most na Gwdzie, w latach 1922-23 zastąpiony betonowym, wysadzonym w powietrze przez wycofujący się Wehrmacht 25 styczna 1945 r. Zachowały się przyczółki mostu, którego odbudowa jest w planach. Na brzegu widoczne od lewej: rogatka mostowa (pobierano tu opłatę za przejazd mostem, a w 1920 r. stacjonowało Wojsko Polskie), nowa leśniczówka i stara leśniczówka. Dwa pierwsze budynki zachowały się do dziś.
Pocztówka wyd. Louis Teuffel z Piły, bez obiegu, po 1906 r.

IMG_20250618_0006.jpg
IMG_20250711_0010.jpg


Widok z motylewskiego brzegu Gwdy na zabudowania Kaliny, od lewej: nowa leśniczówka, stara leśniczówka, most i rogatka z widocznym szlabanem.
Pocztówka wyd. Christian V. Wieck z Piły, obieg 1904, stempel poczty w Motylewie (!).

IMG_20250711_0001.jpg
IMG_20250711_0002.jpg


Około 200 m w dół rzeki rzeki od mostu, przy styku granicy polsko-niemieckiej z Gwdą w latach dwudziestych XX w. ustawiono taki oto kamień graniczny "wersalski". Kamienie przy dalszym odcinku granicy (niektóre zachowane do dziś) były znacznie skromniejsze. Widoczny kamień wysadzono w powietrze po wybuchu II wojny światowej, część naziemną wrzucono do rzeki.
Pocztówka wyd. Erwin Rettig z Piły, wysłana z Piły 14.09.1939 r., korespondencja w języku angielskim(!).

IMG_20250711_0023.jpg
IMG_20250711_0024.jpg


Inny widok kamienia wersalskiego.
Pocztówka wyd. Paul Rassmann z Piły, obieg 1936.

IMG_20250711_0025.jpg
IMG_20250711_0026.jpg


Przy skrzyżowaniu drogi prowadzącej do stacji kolejowej z drogą do Byszek 12 kwietnia 1933 r. odsłonięto tzw. pomnik niemczyzny (Deutschtumsmal) wyrzeźbiony przez Gerharda Priedigkeita z Piły, z propagandowym napisem, w tłumaczeniu brzmiącym: "Nigdy Niemcze nie zapomnij, co ślepa nienawiść ci zabrała. Oczekuj godziny, która zmaże hańbę krwawiącej granicy! Gdańsk, Grudziądz, Chełmno, Toruń, Tczew, Starogard, Poznań, Bydgoszcz, Gniezno, Chodzież, Rawicz, Inowrocław, Leszno." Jego treść wzbudziła protesty w polskim Sejmie. Jak na ironię autor napisu, dyrektor gimnazjum Georg Raddatz, zginął jako żołnierz Volkssturmu w walkach o Kalinę w 1945 r. Do dziś na skrzyżowaniu, za witaczem RDLP zachował się kamienny murek, niegdyś otaczający pomnik (wzniesiony kilka lat po odsłonięciu pomnika i niewidoczny jeszcze na pocztówce).
Pocztówka wyd. Bruno Scholz z Wrocławia, obieg 1936.

IMG_20250711_0021.jpg
IMG_20250711_0022.jpg


Przy drodze prowadzącej od mostu do stacji kolejowej w Kalinie znajdowały się dwie wille letniskowe, noszące nazwy: "Waldruh" ("Leśny Odpoczynek") i "Gertrud". Wille zachowały się do dziś, włączone w zespół budynków Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych.
Pocztówka z obiegu 1915.

IMG_20250711_0019.jpg
IMG_20250711_0020.jpg


Widok z nasypu stacji kolejowej w kierunku wschodnim. Od lewej widoczne: dom zawiadowcy stacji, droga do Śmiłowa i najokazalsza z kalińskich willi, wzniesiona dla Augusta Gruse, właściciela fabryki maszyn rolniczych w Pile (powojenny Powogaz, następnie Gemar-Umech). W okresie międzywojennym w willi mieścił się niemiecki urząd celny. Obydwa budynki zachowały się do dziś.
Pocztówka wyd. w latach 1908-09 przez Christiana V. Wiecka z Piły, bez obiegu.

IMG_20250711_0015.jpg
IMG_20250711_0016.jpg


Plac zabaw znajdujący się na polanie, na której dzisiaj stoi "Smok". Kilka lat temu istniał jeszcze fundament widocznej altany. Na drugim planie schody prowadzące na wzgórze z restauracją.
Pocztówka wyd. Schöning & Co. z Lubeki, lata 30. XX w., bez obiegu.

IMG_20250711_0017.jpg
IMG_20250711_0018.jpg


Wspomniana na wstępie restauracja na wzgórzu, spalona w 1945 r. Zachowały się trzy ciągi schodów prowadzących na wzgórze.
Pocztówka wysłana z Piły do Bytowa w 1915 r., pieczątki Królewsko-Pruskiego Lazaretu Rezerwowego w Pile, mieszczącego się w hotelu "Artushof" przy obecnej ul. Spacerowej.

IMG_20250711_0011.jpg
IMG_20250711_0012.jpg


Droga łącząca Leszków z Kaliną.
Pocztówka wyd. w latach 1908-09 przez Christiana V. Wiecka z Piły, bez obiegu.

IMG_20250711_0008.jpg
IMG_20250711_0009.jpg


Przy promenadzie biegnącej skrajem wzgórz, łączącej Kalinę z Leszkowem i kamieniem cesarza Fryderyka III, znajdowała się drewniana altana widokowa, zwana "Leśną Świątynią".
Pocztówka wyd. Christian V. Wieck z Piły, obieg 1915.

IMG_20250711_0013.jpg
IMG_20250711_0014.jpg
ODPOWIEDZ

Utwórz konto lub zaloguj się, aby dołączyć do dyskusji..

Musisz być zarejestrowanym użytkownikiem, aby móc opublikować odpowiedź.

Utwórz konto

Zarejestruj się, aby dołączyć do Nas!
Zarejestrowani użytkownicy, mają dużo więcej przywilejów, związanych z użytkowaniem forum.
Rejestracja i korzystanie z forum jest całkowicie bezpłatne.

Zarejestruj się

Zaloguj się